وای بر او

حدیث:
فُرَاتٌ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ مُعَنْعَناً عَنْ [أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ‏] عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع قَالَ:  قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص ذَاتَ يَوْمٍ يَا عَلِيُّ عَلِمْتَ أَنَّ جَبْرَئِيلَ [ع‏] أَخْبَرَنِي أَنَّ أُمَّتِي تَغْدِرُ بِكَ مِنْ بَعْدِي فَوَيْلٌ ثُمَّ وَيْلٌ [ثُمَّ وَيْلٌ لَهُمْ‏] ثَلَاثَ مَرَّاتٍ قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَ مَا وَيْلٌ قَالَ وَادٍ فِي جَهَنَّمَ أَكْثَرُ أَهْلِهِ مُعَادُوكَ وَ الْقَاتِلُونَ‏ لِذُرِّيَّتِكَ وَ النَّاكِثُ لِبَيْعَتِكَ.
تفسير فرات كوفي، ص216

حضرت علی ع می‌فرماید که پیامبر اکرم ص روزی به من فرمود: می‌دانی که جبرئیل به من خبر داد که امتم بعد از من با تو غدر می‌کنند؛ سپس سه بار فرمود: «ویل لهم» («وای بر آنها») عرض کردم: ای پیامبر خدا، «ویل» چیست؟ فرمود: وادی‌ در جهنم است که اکثر اهالی آن، دشمنان تو، قاتلان ذریه تو و کسانی‌اند که بیعت تو را شکستند.



تدبر:
1- «ویل»: کسی گناه کند، ممکن است توبه کند، ممکن است با انواع عذابها عذابش کنند تا پاک شود؛ اما در مورد کسی که حقیقت را تکذیب کند و چشم خود را روی حقیقت ببندد، دیگر امیدی به او نیست (بقره/6؛ یس/10)؛ فقط یک کلمه می‌توان گفت: «وای بر او»

2- «یومئذ»: کسی که حقیقت را تکذیب می‌کند، در این دنیا ممکن است در ظاهر وضعیت خوبی داشته باشد، اما در آن روز که باطن‌ها آشکار می‌شود معلوم می‌شود که: «وای بر او».

3- «مکذبین»: تکذیب کردن فقط با سخن نیست؛ با عمل هم هست: وقتی کسی خطری را به ما هشدار می‌دهد، اما برای دفع آن اقدامی نمی‌کنیم، «واقعی بودن هشدار» را تکذیب کرده‌ایم. وقتی خبر از آمدن مهمان می‌دهند و خود را برای پذیرایی از او آماده نمی‌کنیم، «آمدن مهمان» را دروغ دانسته‌ایم. وقتی برای انجام کاری اجرت بسیار زیاد معین می‌کنند، اما به جای آن کار، سراغ یک کار بسیار کم‌درآمد می‌رویم، «اجرت بر آن کار» را انکار کرده‌ایم؛ وقتی ... . اکنون آیا ما وعده‌های خدا را باور کرده‌ایم یا تکذیب؟ مثلا آیا باور می‌کنیم که نماز بهترین کار است (حی علی خیرالعمل) و آن را بر کارهای دیگر ترجیح می‌دهیم؟