سفر احمدي نژاد به پكن؛ تقويت مناسبات ايران و چين
محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری کشورمان برای حضور در افتتاحیه مسابقات پارا المپیک که به دعوت رئیس کمیته پارا المپیک جهان صورت گرفته، جمعه تهران را به مقصد پکن ترک خواهد کرد. رئیس جمهوری دراین سفر علاوه بر حضور درافتتاحیه این مسابقات قرار است در کمپ تیم های ملی کشورمان حضور یافته و با ورزشکاران دیدار و گفتگو کند. دیدار با رئیس جمهوری و نخست وزیر چین و برگزاری مصاحبه مطبوعاتی با رسانه های این کشور از دیگر برنامه های احمدی نژاد در این سفر به شمار می آید. همكاري هاي ايران و چين و حمايت اين کشور از فعاليتهاي هسته اي ايران و هم چنين گسترش سريع روابط اقتصادي دو کشور در سالهاي اخير، ايران و چين را به عنوان دو همپيمان استراتژيک مورد توجه جامعه جهاني و عرصه رسانه اي دنيا قرار داده است.
روابط ايران و چين با پيروزي انقلاب اسلامي و بازديد هيات بلند پايه اين کشور به سرپرستي هوا لوانگ جانشين مائورهبر وقت چين وارد مرحله حساسي شد. در واقع با پيروزى انقلاب اسلامى روابط دو کشور دستخوش تحول شد. به دنبال تسخير لانه جاسوسي(سفارت ) آمريکا و به گروگان گرفتن کارکنان آن از سوى جوانان انقلابى و به طور خاص دانشجويان پيرو خط امام (ره)، شوراى امنيت سازمان ملل قطعنامه اى را جهت تحريم ايران مطرح کرد و اين طرح سازمان ملل، چين را بر سر دوراهى قرار داد . از يک سو روابط ايران و چين به تازگى بهبود يافته بود و راى مثبت چين به تحريم ها مى توانست پايانى بر اين روند تازه آغازشده باشد و از سوى ديگر روابط ايالات متحده و چين به تازگى گرم تر شده بود و مخالفت با اين تحريم ها مى توانست آمريکايى ها را ناراضى کند. چين در اين دوراهى، ايران را برگزيد و از تائيد قطعنامه تحريم خوددارى کرد.
با آغاز جنگ ايران و عراق، اهميت چين براى رهبران ايران بيش از پيش آشکار شد. چين در طول اکثر سالهاى جنگ تبديل به تنها شريک بين المللى ايران شده بود. رهبران سياسى ايران براى تامين جنگ افزارهاى خود از يک سو و گريز از تحريم هاى بين المللى از سوى ديگر، چين را بيش از پيش حائز اهميت مى يافتند و پکن نيز به نوبه خود با حمله شوروى به افغانستان بار ديگر دچار کابوس گسترش نفوذ شوروى شده بود و بدين ترتيب ايران را شريک منطقه اى بسيارحائز اهميت تلقى مى کرد و روابط دو کشور طى دهه 1980 متاثر از دو جنگ منطقه اى بيش از پيش تقويت شد.
اما کاخ سفيد در ربع قرن گذشته همواره به همکارى هاى دو کشور با ديده ترديد نگريسته است. واشنگتن از دهه 1990 تا کنون چين را متهم به انتقال فناورى پيشرفته به ايران مى کند. کاخ سفيد معتقد است که پکن نه تنها با فروش حجم انبوهى از تسليحات متعارف همانند موشک هاى زمين به زمين، موشک هاى ضد تانک، موشک هاى کروز و بالستيک و صد ها فروند هواپيماى شکارى و چندين رزمناو به ايران باعث شده است تا بنيه نظامى اين کشور به شدت تقويت شود بلکه با قرار دادن چين در صدر ليست کشورهاى صادرکننده فناورى تسليحاتى به ايران، پکن را متهم مى کند که به تهران در دستيابى به تسليحات غير متعارف نيز يارى مى رساند، ادعايى که چه از سوى مقامات چينى و چه مقامات ايرانى به شدت رد شده است.
اما روابط هسته اى تهران و پکن از جمله مواردى است که همواره باعث نگرانى سران کاخ سفيد شده است. آغاز روابط هسته اى دو کشور به سال اوايل دهه 90 باز مى گردد. مقامات هر دو طرف بارها تاکيد کرده اند که خدمات و فناورى ارائه شده ازسوي پکن تنها کاربرد صلح آميز داشته و براساس بند هاى معاهده عدم تکثير ان پي تي صورت گرفته است.
افزايش فشار هاى ايالات متحده بر جمهورى اسلامى از يک سو و ارجاع پرونده هسته اى ايران به شوراى امنيت از سوى ديگر باعث شده است تا دو کشور بيش از پيش به يکديگر نزديک شوند. تهران اميدوار است که با استفاده از نفوذ چين در شوراى امنيت و حق وتوى با ارزش اين کشور، بتواند حجم تحريم ها عليه خود را كاهش دهد. در اين زمينه شورای امنیت در ماه مارس دور سوم تحریم ها علیه ایران را تصویب کرد كه نقش پكن در كاهش حجم تحريم ها در خور توجه است.
پکن نيز که اکنون اقتصاد خود را بيش از پيش وابسته به منابع انرژى منطقه مى داند، فارغ از انگيزه هاى سياسى با توجه به سرمايه گذارى وسيع خود درصنايع نفتى ايران که با استفاده حداکثرى ازخلاء ناشى از شرکتهاى عظيم نفتى آمريکا صورت گرفت، انگيزه هاى اقتصادى بسيارى براى مخالفت با هر نوع تحريم احتمالى ايران دارد.
قرارداد عظيم امضا شده ميان دو کشور در زمينه انتقال نفت و گاز ايران به چين مى تواند نياز رو به افزايش صنايع چين را به انرژى پاسخ دهد. چین دومین کشور بزرگ وارد کننده نفت خام ایران تبديل شده است. و از سوي ديگر چین سرمایه گذاری خود در حوضه نفتی یادآوران ایران را نهایی نموده است. اما اين تنها بخشى از مبادلات اقتصادى استراتژيک ميان دو کشور است.
بهر حال رشد چشم گير چين در عرصه هاي اقتصادي ضمن نگراني کشورهاي پيشرفته غربي از نظر سياسي نيز اين کشورها را در مرحله نگراني قرار داده است اما رشد و گسترش روابط تجاري و اقتصادي ايران و چين مي تواند به نحو چشم گيري در رشد روابط سياسي نيز دخيل باشد زيرا چين نمي خواهد يکي از هم پيمانان و شريکان اقتصادي خود را که داراي منابع انرژي عظيمي است را از دست دهد و به قولي همکاري ايران و چين در زمنيه هاي مختلف اقتصادي هر گونه تحريم آمريکا عليه ايران را خنثي و نقش بر آب خواهد کرد .
از سوي ديگر علايق مشترك ايران و چين در نفي نظام تك قطبي و افزايش جايگاه دو كشور در تصميمات جهاني باعث شده است كه دو كشور همكاري هاي استراتژيك و بلند مدتي با يكديگر شروع كنند. علاقه دو كشور در عدم پيروي از سياست هاي يك جانبه گرايانه آمريكا كاملا در نظام جهاني مشهود است. حضور محوري چين در سازمان اقتصادي شانگهاي كه ايران به عنوان يكي از اعضاي ناظر در آن عضو است يكي از مداخل ظهور و بروز اين نوع از علايق طرفيني مي باشد كه با افزايش تعاملات و ائتلاف هاي منطقه اي در برابر كشورهاي غربي مي پردازند.
روابط ايران و چين با پيروزي انقلاب اسلامي و بازديد هيات بلند پايه اين کشور به سرپرستي هوا لوانگ جانشين مائورهبر وقت چين وارد مرحله حساسي شد. در واقع با پيروزى انقلاب اسلامى روابط دو کشور دستخوش تحول شد. به دنبال تسخير لانه جاسوسي(سفارت ) آمريکا و به گروگان گرفتن کارکنان آن از سوى جوانان انقلابى و به طور خاص دانشجويان پيرو خط امام (ره)، شوراى امنيت سازمان ملل قطعنامه اى را جهت تحريم ايران مطرح کرد و اين طرح سازمان ملل، چين را بر سر دوراهى قرار داد . از يک سو روابط ايران و چين به تازگى بهبود يافته بود و راى مثبت چين به تحريم ها مى توانست پايانى بر اين روند تازه آغازشده باشد و از سوى ديگر روابط ايالات متحده و چين به تازگى گرم تر شده بود و مخالفت با اين تحريم ها مى توانست آمريکايى ها را ناراضى کند. چين در اين دوراهى، ايران را برگزيد و از تائيد قطعنامه تحريم خوددارى کرد.
با آغاز جنگ ايران و عراق، اهميت چين براى رهبران ايران بيش از پيش آشکار شد. چين در طول اکثر سالهاى جنگ تبديل به تنها شريک بين المللى ايران شده بود. رهبران سياسى ايران براى تامين جنگ افزارهاى خود از يک سو و گريز از تحريم هاى بين المللى از سوى ديگر، چين را بيش از پيش حائز اهميت مى يافتند و پکن نيز به نوبه خود با حمله شوروى به افغانستان بار ديگر دچار کابوس گسترش نفوذ شوروى شده بود و بدين ترتيب ايران را شريک منطقه اى بسيارحائز اهميت تلقى مى کرد و روابط دو کشور طى دهه 1980 متاثر از دو جنگ منطقه اى بيش از پيش تقويت شد.
اما کاخ سفيد در ربع قرن گذشته همواره به همکارى هاى دو کشور با ديده ترديد نگريسته است. واشنگتن از دهه 1990 تا کنون چين را متهم به انتقال فناورى پيشرفته به ايران مى کند. کاخ سفيد معتقد است که پکن نه تنها با فروش حجم انبوهى از تسليحات متعارف همانند موشک هاى زمين به زمين، موشک هاى ضد تانک، موشک هاى کروز و بالستيک و صد ها فروند هواپيماى شکارى و چندين رزمناو به ايران باعث شده است تا بنيه نظامى اين کشور به شدت تقويت شود بلکه با قرار دادن چين در صدر ليست کشورهاى صادرکننده فناورى تسليحاتى به ايران، پکن را متهم مى کند که به تهران در دستيابى به تسليحات غير متعارف نيز يارى مى رساند، ادعايى که چه از سوى مقامات چينى و چه مقامات ايرانى به شدت رد شده است.
اما روابط هسته اى تهران و پکن از جمله مواردى است که همواره باعث نگرانى سران کاخ سفيد شده است. آغاز روابط هسته اى دو کشور به سال اوايل دهه 90 باز مى گردد. مقامات هر دو طرف بارها تاکيد کرده اند که خدمات و فناورى ارائه شده ازسوي پکن تنها کاربرد صلح آميز داشته و براساس بند هاى معاهده عدم تکثير ان پي تي صورت گرفته است.
افزايش فشار هاى ايالات متحده بر جمهورى اسلامى از يک سو و ارجاع پرونده هسته اى ايران به شوراى امنيت از سوى ديگر باعث شده است تا دو کشور بيش از پيش به يکديگر نزديک شوند. تهران اميدوار است که با استفاده از نفوذ چين در شوراى امنيت و حق وتوى با ارزش اين کشور، بتواند حجم تحريم ها عليه خود را كاهش دهد. در اين زمينه شورای امنیت در ماه مارس دور سوم تحریم ها علیه ایران را تصویب کرد كه نقش پكن در كاهش حجم تحريم ها در خور توجه است.
پکن نيز که اکنون اقتصاد خود را بيش از پيش وابسته به منابع انرژى منطقه مى داند، فارغ از انگيزه هاى سياسى با توجه به سرمايه گذارى وسيع خود درصنايع نفتى ايران که با استفاده حداکثرى ازخلاء ناشى از شرکتهاى عظيم نفتى آمريکا صورت گرفت، انگيزه هاى اقتصادى بسيارى براى مخالفت با هر نوع تحريم احتمالى ايران دارد.
قرارداد عظيم امضا شده ميان دو کشور در زمينه انتقال نفت و گاز ايران به چين مى تواند نياز رو به افزايش صنايع چين را به انرژى پاسخ دهد. چین دومین کشور بزرگ وارد کننده نفت خام ایران تبديل شده است. و از سوي ديگر چین سرمایه گذاری خود در حوضه نفتی یادآوران ایران را نهایی نموده است. اما اين تنها بخشى از مبادلات اقتصادى استراتژيک ميان دو کشور است.
بهر حال رشد چشم گير چين در عرصه هاي اقتصادي ضمن نگراني کشورهاي پيشرفته غربي از نظر سياسي نيز اين کشورها را در مرحله نگراني قرار داده است اما رشد و گسترش روابط تجاري و اقتصادي ايران و چين مي تواند به نحو چشم گيري در رشد روابط سياسي نيز دخيل باشد زيرا چين نمي خواهد يکي از هم پيمانان و شريکان اقتصادي خود را که داراي منابع انرژي عظيمي است را از دست دهد و به قولي همکاري ايران و چين در زمنيه هاي مختلف اقتصادي هر گونه تحريم آمريکا عليه ايران را خنثي و نقش بر آب خواهد کرد .
از سوي ديگر علايق مشترك ايران و چين در نفي نظام تك قطبي و افزايش جايگاه دو كشور در تصميمات جهاني باعث شده است كه دو كشور همكاري هاي استراتژيك و بلند مدتي با يكديگر شروع كنند. علاقه دو كشور در عدم پيروي از سياست هاي يك جانبه گرايانه آمريكا كاملا در نظام جهاني مشهود است. حضور محوري چين در سازمان اقتصادي شانگهاي كه ايران به عنوان يكي از اعضاي ناظر در آن عضو است يكي از مداخل ظهور و بروز اين نوع از علايق طرفيني مي باشد كه با افزايش تعاملات و ائتلاف هاي منطقه اي در برابر كشورهاي غربي مي پردازند.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
