چرا «بچه‌مدرسه‌ای‌ها» امروز رغبتی به کتاب ندارند؟
به گزارش بولتن نیوز به نقل از تسنیم، جعفر ابراهیمی(شاهد)، شاعر کودک و نوجوان، با اشاره به وضعیت شعر این حوزه در سال‌های اخیر گفت: وضعیت نابسامانی در ادبیات کودک به ویژه در حوزه شعر کودک و نوجوان در سال‌های اخیر دیده می‌شود. این امر از دلایل مختلفی نشأت می‌گیرد که یکی از این موارد، به هم ریختن گروه‌های سنی و خدشه‌پذیر شدن آن در سال‌های اخیر است. در دهه 60 ادبیات کودک و نوجوان به دو گروه شعر و داستان تقسیم می‌شد که براساس آن یک رده سنی خاصی را تقسیم‌بندی کردند. دیگران هم به این تقسیم‌بندی احترام گذاشته و براساس آن آثار خود را می‌نوشتند.
وی ادامه داد: براساس این تقسیم‌بندی سنین بین هفت الی 12 در گروه کودک و سنین 12 سال به بالا در گروه نوجوان قرار می‌گرفتند. در این دهه نشریات کودک و نوجوان نیز با رشد خوبی همراه بود که موازی با کتاب‌ها، منتشر می‌شد. از جمله این موارد نشریات «کیهان بچه‌ها»، «سروش»، «رشد» و... بود. در همین سیر ادبیات خردسال هم به بدنه ادبیات کودک و نوجوان افزوده شد. همین امر منجر به خلط مبحث میان دو گروه سنی کودک و خردسال شد.
ابراهیمی بخشی از مشکلات ایجاد شده در حوزه ادبیات کودک و نوجوان را در نگاه برخی از ناشران به این حوزه دانست و افزود: برخی از ناشران در این زمینه به دنبال سودآوری بیشتری هستند، به همین دلیل به سمت ادبیات خردسال روی آوردند. این امر منجر به فراموشی شعر کودک و نوجوان برای مدتی شد. توجه ناشران به حوزه خردسال، منجر به معطوف شدن توجه نویسندگان و شاعران نیز به این حوزه شد.
این شاعر ادامه داد: در کنار این موضوع، رده‌بندی سنی در این حوزه نیز دستخوش تغییر شد. در گروه جدید، سنین بالای 15 سال به عنوان نوجوان محسوب شدند. با توجه به اینکه توجه‌ها بیشتر به سمت ادبیات خردسال بود و این تغییر رده‌بندی سنی هم رخ داده بود، ما با یک بلاتکلیفی در شعر نوجوان برای گروه سنی 12 و 13 سال مواجه شدیم که نه در حوزه کودک و نه در حوزه نوجوان به آنها توجهی نمی‌شد.
وی افزود: از سوی دیگر، این رویه ادبیات خردسال را نیز تحت تأثیر قرار داد. برخی از نویسندگان و شاعران با بی‌اطلاعی نسبت به ادبیات این حوزه وارد کار شدند و گمان کردند تنها ساده کردن واژگان و محاوره گفتن می‌تواند از آنها شاعر خردسال بسازد. این دسته از شاعران و نویسندگان گاه موضوعات مرتبط با حوزه کودک را با زبانی ساده‌‌تر برای خردسالان بیان کردند. ناشران نیز در این امر بی‌تقصیر نبودند. آنها برایشان نمی‌صرفید که بخواهند یک‌کتاب نوجوان با آن حجم آن هم در چهار رنگ منتشر کنند، به همین خاطر به سمت کتاب خردسال آمدند. این موضوع سبب بی‌سامانی در حوزه شعر و داستان خردسال و نوجوان شد. نوجوانان دیگر رغبتی به کتاب در سال‌های اخیر نشان نمی‌دهند، چون موضوعات خود را در کتاب‌های منتشر شده نمی‌یابند.
ابراهیمی با بیان اینکه شعر نوجوان از 10 سال اخیر تاکنون به کلی فراموش‌شده است، گفت: هم شاعران انگیزه خود را از دست داده‌اند و هم محدودیت‌های مثل ناشران و دنیای نوجوان امروزی مانع از ورود اهالی قلم به این حوزه شد. ادبیات نوجوان در این سال‌ها موضوعات و نگاه تازه‌ای را می‌طلبد، به همین دلیل برخی از موضوعات عنوان شده در کتاب‌های حاضر نمی‌تواند آنها را ارضا کند. از این جهت برخی از آنها به سراغ کتاب بزرگسالان مانند شعرهای سهراب و ... می‌روند. نوجوان امروز با نوجوان دیروز متفاوت است؛ او امروز با تکنولوژی و رایانه سر و کار دارد و علاوه بر این تجربیات جدیدی در زندگی خود دارد؛ تجربیاتی مانند عشق که یا در کتاب‌های آنها مغفول مانده و یا کسی جسارت گفتن این حقایق را ندارد.
وی تأکید کرد: همه این موارد دست به دست هم داده است تا شعر نوجوان را به حالت رکود درآورد. در حال حاضر تعداد کسانی که شعر نوجوان می‌گویند، کم است. ما از ابتدا در این سال‌ها راه را غلط رفتیم. توجه نکردن به گروه‌های سنی، نگاه ناشر محور و ... سبب شد تا از رونق ادبیات درخشان کودک و نوجوان در دهه 60 کاسته شود. در گذشته تعداد ناشران در این حوزه اندک و سلیقه‌ها به هم نزدیک بود. از این جهت امکان مانور دادن بیش از الآن بود. شاعران و نویسندگان سعی داشتند تا در نشریات به صورت هماهنگ پیش روند، به همین خاطر نشریاتی مانند «کیهان بچه‌ها» در آن سال‌ها پرطرفدار بود. این مجلات به خلاقیت کار داشتند، اما این مجلات کم‌کم تعطیل شد و «کیهان بچه‌ها» هم رونق خود را از دست داد. قوت آثار کم‌کم از دست رفت.
ابراهیمی با بیان اینکه مجلاتی مانند «سروش» حلقه وصل میان شاعران و نویسندگان بود، ادامه داد: با تعطیل شدن این دسته از نشریات، نویسندگان و شاعران نیز از هم دور شدند. بی‌نظمی‌ای در این حوزه به وجود آمد
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
