سهم خانوارهای ایرانی از کتاب چقدر است؟!

گروه ادبیات، نشر و رسانه، وقتی سرانه فرهنگی و تفریحی یک خانوار تنها 20هزار تومان است، افراد این خانواده چگونه باید اقدام به خرید کتابی در رنج قیمت 10 تا 18هزار تومان کنند؟

به گزارش بولتن نیوز، در جدید‌ترین آماری که مرکز آمار کشور از هزینه‌های تفریحی و امور فرهنگی ۳۱ استان کشور منتشر کرده؛ سرانه فرهنگی خانواده‌ها در سطح نازلی - کاهش از ۳.۴ درصد در سال 83 به ۲.۵ درصد در سالجاری - قرار دارد. بنابر این گزارش؛ خراسان جنوبی با سرانه ماهانه حدود ۸۰ هزار تومانی برای یک خانواده 3 نفره خوش اقبال‌ترین استان کشور در استفاده از تفریح و محصولات فرهنگی است؛ در مقابل هرمزگان با سرانه ماهانه ۱۱هزار تومانی برای همین تعداد نفر؛ کم‌بضاعت‌ترین استان است. این مبالغ برای خانواده‌های کارگری ناچیز‌تر هم می‌شود؛ به‌عنوان مثال بضاعت یک خانواده 3 نفره کارگری در خراسان شمالی برای هزینه کردن جهت امور فرهنگی و تفریحی، ماهانه ۱۲هزار تومان و در استان هرمزگان ۲هزار تومان برای هر نفر اعلام شده است.

براساس این گزارش؛ هزینه ماهانه افراد برای کلیه‌ی امور فرهنگی شامل موسیقی، تئا‌تر، سینما، هنرهای تجسمی، نشر و کتاب در خانواده‌های کارگری کشور دامنه‌ای بین ۱۲ تا ۲ هزار تومان دارد. حال باید دید با چنین سرانه‌ی پایینی که سهم خانوارهای ایرانی برای هزینه کردن در امور فرهنگی می‌شود، کتاب به‌عنوان یک کالای فرهنگی که نقش اول را در رشد و توسعه هر فرهنگ و تمدنی بازی می‌کند؛ چه جایگاهی خواهد داشت؟

در تهران، شهری که مرکز آموزش کشور است و بیشترین تعداد دانشجو را دارد، 45 درصد از درآمدهای خانوارها صرف مسکن می‌شود. 12 درصد هزینه‌ها به درمان اختصاص پیدا می‌کند، 14 درصد هزینه‌ها نیز حمل و نقل مربوط می‌شود. پوشاک، خوراک و لوازم منزل نیز به ترتیب 6، 26 و6 درصد است. در این میان تنها 4 درصد از درآمد خانوارها به مجموع آموزش، فرهنگ و تفریح اختصاص می‌یابد. از این 4 درصد نیز تنها حدود 5 درصد هزینه‌ها به کتاب تعلق می‌گیرد که این یعنی هیچ.

شاید بتوان افت قابل توجه شمارگان کتاب به همراه افزایش قیمت این کالای فرهنگی را از عوامل مهم و تاثیرگذار در عدم اقبال عمومی به کتاب و کتابخوانی و به دنبال آن کاهش میزان مطالعه در جامعه امروزی دانست.

در حدود سال‌های 59-1358 میانگین تیراژ کتاب کشور 12 هزار نسخه بود که این رقم شامل کتاب‌های آموزشی نمی‌شد و تنها تعداد کتاب های عمومی را دربرمی‌گرفت. در سال‌های اخیر معدل تیراژ کتاب 3 هزار نسخه است که بخش عمده این رقم هم به کتاب‌های کمک‌درسی مربوط می‌شود و می‌توان گفت تیراژ واقعی کتاب به 700 نسخه رسیده است. امسال هم متوسط تیراژ نزدیک به 2000تعداد عنوان شده که بازهم کتاب‌های آموزشی و کمک‌درسی با میانگین تیراژ 3900 بیشترین تعداد تیراژ را دارند. کتاب‌های کودک و نوجوان با تیراژ متوسط 3000تایی و داستان و رمان هم با تیراژی نزدیک به عدد 1300 منتشر شده‌اند.

منبع: ایلنا