بحران مسکن در غزه، بسیار بدتر از جنگ!

گروه سیاسی، تقریبا یک ماه پس از آتش بس میان اسرائیل و حماس ، قیرشالی متوجه شد که او و خانواده اش مجبورند محل زندگی خود را ترک کنند. این بود که چادری روی زمین گرد و خاکی بیرون خانه تخریب شدۀ خود برپا کردند ، درست همانجایی که شب های زیادی را ،کنار هم گذرانده بودند. همان موقع بود که قیرشالی 65 ساله ، در مورد اجاره بهای محلی پرس و جو کرد  و متوجه شد که به هیچ وجه نمی تواند از عهده پرداخت هزینه یک خانه اجاره ای برآید.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از واشنگتن پُست، یوسف قیرشالی به ویرانه های تفدیده زیر آفتاب خیره می شود و می گوید خانۀ خوبی بود، بیش از 30 سال از زمانی که او این خانه را ساخته می گذشت. اما اکنون تخریب آن که در یکی از روزهای اواسط ماه ژوئیه در اثر حمله هوایی اسرائیل رخ داده ، بدترین قسمت فاجعه نیست.

تقریباً یک ماه پس از آتش بس میان اسرائیل و حماس بعد، قیرشالی متوجه شد که او و خانواده اش مجبورند محل زندگی خود را ترک کنند. این بود که آنها چادر بر روی زمین گرد و خاکی بیرون خانه تخریب شده خود برپا کردند، درست همانجای که شب های زیادی را در کنار هم  گذرانده بودند. همان موقع بود که قیرشالی 65ساله، در مورد اجاره بهای محلی پرس و جو کرد – و متوجه شد بکه ه هیچ وجه نمی تواند هزینه یک خانه اجاره ای را بپردازد.

نوار پر جمعیت و تحت محاصره ساحلی 600 نفر جمعیت دارد و جمعیت رسمی شهر غزه بسیار اندک است. اما تجار، گروه های حقوقی و اقتصاددانان یک صدا معتقدند که قیمت اجارۀ آپارتمان در اینجا از زمان پایان یافتن جنگ بیش از دو برابر شده، زیرا هزاران نفر از ساکنان آواره، هم به بازار مسکن از پیش اشباع شدۀ آن هجوم آورده اند. به گفته متخصصان، قبل از جنگ، اجارۀ یک ​​آپارتمان دو خوابه بطور متوسط  ماهانه 200 دلار بود و اکنون به حدود 500 دلار رسیده است.


افزایش اجاره بها، تاکیدی مجدد بر مشکل مسکن در این منطقه است، معضلی که سال هاست گریبان غزه را می فشارد. حتی قبل از جنگ و تخریب های اخیر، که به گفته سازمان ملل متحد منجر به آسیب دیدگی یا تخریب کامل بیش از 18،000 خانه مسکونی شد، باز هم بازار مسکن غزه به خاطر محدودیت های اسرائیل بر واردات مصالح ساختمانی، کمبود زمین و رشد سریع جمعیت منقبض بوده است.

سازمان ملل متحد پیش بینی کرده جمعیت غزه با افزایشی نزدیک به یک چهارم تا سال 2020، از حدود 1.7 میلیون نفر به 2.1 میلیون نفر برسد.

عمر شعبان، اقتصاددان برجسته غزه می گوید: "قبل از جنگ، ما دستکم 70،000 واحد مسکونی اضافی نیاز داشتیم، در حال حاضر با وجود هزاران خانه ای که در اثر جنگ تخریب شده، این بحران عمیق تر شده و به دلیل همین بحران ، اجاره ها به شدت بالا رفته است."

معلوم نیست، بازسازی غزه چه زمانی آغاز می شود و چقدر طول می کشد، پروژه ای که طبق برآورد مقامات خودگردان فلسطین 7.8 میلیارد دلار هزینه خواهد داشت. گویا قرار است مصر ماه آینده میزبان کنفرانسی برای روشن شدن حمایت های ملی از این پروژه باشد و عربستان سعودی هم متعهد شده که تا 500 میلیون دلار به این پروژه کمک کند. اما برخی کارشناسان با اشاره به اینکه ساختمان های بیشماری در غزه که در جنگ های قبلی حماس و اسرائیل تخریب شده بود هنوز بازسازی نشده، نسبت به آغاز بازسازی غزه درکوتاه مدت ابراز نا امیدی کرده اند.

بازسازی با استفاده از خرابه ها

تقریبا همه صحبت ها در مورد بازار مسکن غزه از سال 2007 آغاز می شود، زمانی که حماس قدرت را در نوار غزه به دست گرفت.

اسرائیل در پاسخ، محاصره را تحمیل کرد و انتقال مصالح ساختمانی را به غزه محدود کرد، زیرا ادعای می کند، این مواد و مصالح در قالب محصولاتی با "کاربرد دوگانه" طبقه بندی  می شود، یعنی در اصل برای ساخت مسکن بکار می رود اما درعین حال ممکن است برای اخداث تونل های زیرزمینی هم به کار رود – همان تونل هایی که شبه نظامیان در تابستان امسال از آنها برای نفوذ به داخل اسرائیل استفاده کردند . مصر هم عبور مرز خود به غزه را ممنوع کرد.

حماس تصمیم گرفت بین مرزجنوبی خود با مصر صدها تونل برای قاچاق مصالح بسازد، برخی از این تونل ها به قدری بزرگ بودند که کامیون های پر از سیمان از آنها عبور می کرد و از این طریق بخش ساخت و ساز رونق گرفت. اما پس از کودتای نظامی مصر در سال گذشته و سرنگون شدن رئیس جمهور اسلام گرای این کشور، دولت جدید، حماس را به  افزایش فعالیت های نظامی در شبه جزیره سینا متهم و شروع به از بین بردن تونل ها کرد. در ماه مارس، مصر اعلام کرد که نزدیک به 1،400 تونل تخریب شده است.

ارتش اسرائیل در بیانیه ای در ماه ژوئیه اعلام کرد: "تصور کنید که حماس با این مواد و مصالح به جای تونل چه چیز دیگری می تواند بسازد؟ بله صدها خانه و ساختمان غیر نظامی برای ساکنان غزه."

سازمان ملل متحد روز سه شنبه، اعلام کرد که این سازمان با دولت خودگردان فلسطین و اسرائیل بر سر تسهیل بازسازی در غزه گفتگو و میانجیگری کرده است. این قرارداد شامل نظارت سازمان ملل متحد بر مصالح ساختمانی است که به نوار منتقل می شود، رابرت سری، فرستاده عالی سازمان ملل متحد در خاور میانه با بیان این مطلب اضافه کرد که این بازسازی "باید بدون تاخیر آغاز شود."

یک مقام اسرائیلی که نخواسته نامش فاش شود می گوید: اسرائیل به "سازوکاری نیازدارد که از طریق آن مطمئن شود سیمانی که قرار است برای ساخت بیمارستان و مدرسه به کار رود واقعا صرف ساخت بیمارستان و مدرسه شود و "صرف زیرساخت های مورد نیاز گروه تروریستی حماس نشود."


به هر حال و به هر علتی که باشد، بحران فعلی مسکن در غزه قیمت اجاره بها را به شدت بالا برده است.

ایاد ابو حمام از خوشۀ پناهگاهی، که زیر نظر سازمان ملل متحد فعالیت می کند می گوید: "این بحران معضل بزرگی است و به خاطرکمبود مسکن، صاحبخانه ها مبلغ  اجاره بها را بالا برده اند."

 تجارت، تجارت است   

اما جنگ همیشه فرصت تجارت ایجاد می کند و غزه هم از این قاعده مستثنا نیست. گوش غزه اکنون از همهمه بده بستان منفعت جویان پر شده است. یکی از مالکان فلسطینی یک شرکت آلومینیوم پشت میز کار خود دست به سینه نشسته و حساب می کند که این خرابی ها می تواند سود او را دو برابر کند. در بیرون شهر، محمد معروف، صاحب یک کارخانه بزرگ آجر پزی، روی یک صندلی پلاستیکی نشسته است.

او آهی می کشد و می گوید تخریب خانه ها و ساختمان ها می تواند او را به یک "یک مرد ثروتمند،" تبدیل کند. معروف می گوید که برای سود بردن از مصیبتی که بر سر سایرین آمده لحظه ای تردید نمی کند.

او می گوید:"تجارت، تجارت است، همه جا همینطور است. من فردی فعال و اهل عمل هستم  و کسب و کار خودم را اداره می کنم و این بازسازی ها سود سرشاری برای من خواهد داشت."

 اما اینجا شهر غزه است، شهری که در آن تقریباً هیچ چیز ساده نیست. صحبت از ثروتمند شدن، در حد یک فرضیه باقی می ماند. بازسازی می تواند پولساز باشد، اما به شرطی که اسرائیل محاصره را لغو کند، تونل های قاچاق، بار دیگر کار انتقال مصالح ساختمانی از مصر را آغاز کند و سازمان های کمک رسانی بین المللی، توزیع سیمان را از سر بگیرند.


اما کارخانه آجرپزی معروف، که پدرش تاسیس کرده، کاملاً خالی و تاریک است، و به جای اینکه  سر و صدای ماشین آلات از آن به گوش برسد، با سر و صدای دام های محلی و مردانی پر شده که نشسته اند و قهوه می نوشند.

او اعتراف با اشاره به اسبی که در داخل کارخانه مشغول چریدن است، می گوید: "این همۀ چیزی است که من ظرف مدت یک سال و چند ماه به دست آورده ام" و ادامه می دهد: "کارخانۀ من بیش از 5 میلیون دلار ارزش دارد، اما از زمانیکه که تونل بسته شده، دیگر به هیچ وجه نتوانستم، کار کنیم."

اقتصاددانان محلی تخمین می زنند که بیش از یک سوم مردم غزه در بخش ساخت و ساز کار می کنند و می گویند تخریب تونل ها و حراست سرسختانه مرزی، اقتصاد بیمار این منطقه را بکلی از پای انداخته است.

نبیل ابو مؤیلق، رئیس اتحادیه پیمانکاران فلسطین، که نمایندۀ بیش از 300 شرکت تجاری در غزه است می گوید: "وقتی می گوییم محاصره را لغوکنید، منظور ما این است که هر کسی در هر محله ای بتواند کار کند و پول به دست بیاورد، و بعد هم همین مردم بتوانند به بازار بروند و خرید کنند."

شعبان، اقتصاددان غزه می گوید: "یکی از اولین کارهایی که کارگران می توانند انجام دهند تکمیل "هزاران" آپارتمانی است که در اطراف شهرهستند و تقریبا چیزی از کارساخت و سازشان باقی نمانده و که از سال گذشته که انتقال مصالح به غزه متوقف شده همینطور راکد باقی مانده اند.

شعبان می گوید اتمام این اپارتمان ها "راه حل نهایی" نیست اما می تواند به تعدیل تقاضای مسکن کمک کند. و ممکن است به افرادی در غزه مانند قیرشالی کمک کند، که همین سه شنبه گذشته بقایای زار و زندگی خود را از لای خرابه ها کنار زد - یک یخچال واژگون و قراضه اینجا...، یک دوچرخه سوخته آنجا ...- تا به ورودی خانه بی در و پیکرش برسد. پس از تخریب خانه اش ، این اولین بار بود که او جرات کرد تا وارد خانه خود شود.

داخل خانه بکلی غارت شده و از دود انفجار سیاه است. قیرشالی دست به کمر مدتی آرام گرفت و نگاه کرد و بعد گفت:  آرزو می کند که ای کاش در انفجار مرده بود و خانه خود را اینگونه نمی دید.

او می گوید: "مشکل ما جنگ نیست، مشکل ما تبعات و پیامد هایی است این جنگ ها به دنبال دارد. چه بلایی سر ما می آید؟ کجا برویم؟ چگونه زندگی کنیم؟ این مشکلات بسیار بسیار سخت تر از جنگ است."