کد خبر: ۱۹۰۸۶۷
تاریخ انتشار:
گزارش خبری - تحلیلی؛

سیاست جدید ترکیه در ایران

آیت الله خامنه ای رهبر ایران در دیدار با نخست وزیر ترکیه روابط کشور خود با ترکیه را "منحصر به فرد " خواند و " روحیۀ برادری، محبت و دوستی بین تهران و آنکارا " را دارای رتبه " بی سابقه ای در تاریخ یک قرن گذشتۀ جهان دانست."
گروه سیاسی - دیدار رسمی دو روزه رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه از ایران که در اواخر ماه ژانویه انجام شد، دلیل دیگری برای ارزیابی روابط دوجانبه بین دو کشور بود ، که گفته می شود هم حاوی فاکتورهایی رقابت های سنتی بود و هم ویژگی های همکاری پایدار را در خود داشت.

به گزارش بولتن نیوز، آنکارا و تهران مدام در آستانۀ رویارویی و هم روابط همسایگی حسنه ، البته با تفاوت های استراتژیک متعددی در مسائل مربوط به امنیت منطقه ای قرار گرفته اند .  دو کشور به طور آشکار، تمایل خود را برای تبدیل شدن به یک رهبر منطقه ای اعلام کرده و مدل های مختلف توسعه سیاسی و اهرم های متفاوت نفوذ و اثر گذاری بر وضعیت خاور میانه را انتخاب کرده اند.  با این حال، رهبری هر دو کشور بر پایۀ رویکردهای های معروف دیپلماسی " صلح بد بهتر از جنگ خوب است، " قرار دارد که با نتایج حاصل از این اولین دیدار نخست وزیر ترکیه از تهران پس از روی کار آمدن رئيس جمهور ایران حسن روحانی؛ بار دیگراثبات شد.



آیت الله خامنه ای رهبر ایران در دیدار با نخست وزیر ترکیه روابط کشور خود با ترکیه را "منحصر به فرد " خواند و " روحیۀ برادری، محبت و دوستی بین تهران و آنکارا " را دارای رتبه " بی سابقه ای در تاریخ یک قرن گذشتۀ جهان دانست."
رهبر ایران یک بار دیگر ، تغییر ناپذیری دکترین سیاست خارجی تهران را یادآوری می کند، که همواره از این اصل پیروی می کند که " این کشور نمی تواند همسایگان خود را انتخاب کند و باید تلاش زیادی برای جلوگیری از بروز تنش و بحران به خرج دهد ، و روابط دوستانه را با آنان حفظ کند. به گفته آیت الله خامنه ای ، در حال حاضر بسیار مهم است که با استفاده از فرصت ها برای توسعه روابط ایران و ترکیه بهره بگیریم و لازم است تا در اسرع وقت به توافق نامه ای که میان هیئتی اعزامی اردوغان در تهران منعقد شده ، جامۀ عمل بپوشانیم.  
می بینیم که ، ایران بر رقابت های منطقه ای تمرکز نمی کند ، اقدامات غیر دوستانۀ اخیر رهبری ترکیه برای استقرار سیستم دفاع هوایی موشکی ( SAM )پاتریوت، در این کشور را در اولویت قرار نمی دهد و رادار ناتو، مانعی برای توسعه همکاری بیشتر در امتداد مواضع مخالف دو کشور در سوریه ایجاد نمی کند . عمل گرایی و دیپلماسی رئیس جمهور روحانی در اینجا قابل توجه است ، این رهبری جدید از این واقعیت ناشی می شود که ایران قطعا در خاور میانه نقش مهمی بازی می کند ، اما این نقش مهم تنها متعلق به ایران نیست. وزارت امور خارجه ایران به حق ترکیه برای اجرای سیاست دفاعی خود ، اذعان دارد، سیاستی که عمدتا بر تعهد آنکارا ناشی از عضویت در ناتو و روابط دوستانه با واشنگتن تکیه دارد. دیپلماسی ایران در قبال اولویت بارز ترکیه نسبت به همکاری های دو جانبه ، گسترش روابط تجاری و اقتصادی ، که تجربه سرشاری را انباشته کرده ، قابل پیش بینی است.
در این سفر، نخست وزیر اردوغان و جهانگیری، معاون رئیس جمهور ایران یادداشت تفاهم و تاسیس شورای عالی همکاری را امضا کردند . همچنین وزیر صنایع ایران با وزیر اقتصاد ترکیه تفاهمنامه های ترجیحی تجاری بین دو کشور را پیرامون ایجاد کمیسیون تجاری مشترک امضا کردند. این ترتیبات باید به تقویت بیشتر همکاری های اقتصادی میان دو کشور منجر شود. در سال های پیش رو ، تهران و آنکارا برای افزایش حجم تبادلات تجارت دو جانبه تا سقف 30 میلیارد دلار برنامه ریزی می کنند. برای مقایسه، باید به همکاری های تجاری ایران در مقیاس مشابه، با چین ، و ده برابر بیشتر از آن با روسیه برای سال 2013 اشاره کرد . نه ایران و نه ترکیه هیچیک حاضر نیستند به ضرر منافع ملی خود دست از چنین حجم عظیم تجارت و همکاری های اقتصادی بردارند، آنکارا به خاطر فشار تحریم های ایالات متحده ، از تحریم های نفتی اتحادیه اروپا پشتیبانی کرده است.
 
بخش انرژی همچنان به عنوان موضوع اصلی روابط اقتصادی و مشکل غالب ترکیه، از اهمیتی استراتژیک برخوردار است. ترکیه برخلاف برخی از کشورهای اروپایی، نفت چندانی از ایران وارد نمی کند و ، تنها 3 تا 5 ٪ از نیازهای نفتی این کشور از ایران تامین می شود . واردات روزانۀ آنکارا حدود 200 هزار بشکه است ، که تنها 7 درصد از کل صادرات نفت ایران را تشکیل می دهد. در حال حاضر، بازار ترکیه تنها برای صادرات گاز ایران مناسب است و به نوعی بزرگترین بازار این محصول ایران تلقی می شود. بنا بر اعلام وزارت نفت جمهوری اسلامی ، حجم واردات روزانه گاز طبیعی ترکیه حدود 28 میلیون متر مکعب است  که به طور کلی از10 میلیارد متر مکعب در سال فراتر می رود و یک چهارم از تقاضای گاز طبیعی ترکیه را تامین می کند.  بدیهی است که آنکارا تمایل زیادی برای واردات گاز ایران دارد ، به ویژه هنگامی که بحث کاهش قیمت ها در میان باشد ، اما بعید است وجود چنین تمایلی از سوی ترک ها ، تاثیر قابل توجهی در وضعیت کلی همکاری های انرژی میان طرفین داشته باشد.

ایران بی تردید به دنبال افزایش چشمگیر صادرات گاز است، اما به چند دلیل تا کنون در رسیدن به این هدف با شکست مواجه شده است.  بنابراین، در منطقه ترکیه ، صادرات گاز روسیه رقابت جدی برای ایرانیان ایجاد می کند. برای روسیه ترکیه تنها بازار رو به رشد است . تحریم های اتحادیه اروپا علیه تهران ، هنوز صادرات گاز ایران به اروپا را از طریق ترکیه منحرف نکرده است ، اما در آینده آنها را از بین نمی برد . فراموش نکنید که در حال حاضر ، خط لوله موجود ترکیه روزانه تا 40 میلیون متر مکعب گاز طبیعی ایران را پمپاژ می کند و در حدود  25تا30 میلیون متر مکعب از آن به کشورهای اروپایی تحویل می شود. ایران و ترکیه برای حمل و نقل گاز به اروپا برنامه های مشترکی دارند.

 ترکیه در دراز مدت این امکان را تنها به کریدور حمل و نقل بین اروپا و ایران منحصر نمی کند ، چرا که در صورت لغو تحریم ها علیه ایران و عادی سازی روابط میان تهران و غرب، می تواند از طریق آن ، مسیر حمل و نقل گازی جدیدی را راه اندازی کند. این مسیر جدید ، به نوبه خود، می تواند مختص انتقال گاز آسیای مرکزی ، از ترکمنستان و قزاقستان باشد . بعد از گذشتن از مسیر طراحی شدۀ اتحادیه اروپا و پس زدن آن توسط روسیه با خط لوله عبوری خزر و البته نه از زیر دریای خزر ، ترجیحا وضعیت کساد بخش خزر ایران ، بهترین شرایط را از لحاظ هزینه ، ملاحظات زیست محیطی ، و راه حل های فنی دارد . ترکیه تلویحا از این پروژه ایران پشتیبانی می کند ،به این امید که وابستگی خود را به گاز روسیه کاهش دهد و برای ترانزیت گاز از ایران ارز معتبر بگیرد ، ایران نیز به نوبه خود به صادرات گاز خود از میدان " پارس جنوبی " به اروپا علاقه مند است.

 
 نیازی به گفتن نیست ، چنین خواسته ای از سوی اروپایی ها پس از لغو تحریم ها امکان پذیر است، تعدادی از شرکت های اروپایی قبلا به طور رسمی برای واردات گاز طبیعی به ایران درخواست داده اند ، اما موضع سخت ایالات متحده آمریکا در اعمال تحریم های اتحادیه اروپا علیه ایران ، در واقع، هر گونه پیشرفت در این مسیر را مسدود کرده است.  بنابراین برنامه های ترجیحی دولت ایران، جهت گیری مجدد و شتابزدۀ صادرات انرژی از اروپا به بازارهای آسیایی است . برای این منظور ، مهم ترین سیاست ها در میادین گازی ایران، ورود به بازارهای گازی خارجی در کشورهای همسایه از جمله پاکستان و عراق ، و ادامۀ این خط لوله به سوریه است.  با این وجود، توافق برسر صادرات گاز به اروپا از طریق خاک ترکیه طی سفر اخیر اردوغان به تهران تایید شده است.

شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.

bultannews@gmail.com

نظر شما

آخرین اخبار

پربازدید ها

پربحث ترین عناوین