آتش سوزیهای متوالی تهدید کننده جنگلهای خوزستان
آتش سوزی یکی از مهمترین علل از بین رفتن جنگلها و مراتع است و استان خوزستان نیز در سال جاری از این قاعده مستثنی نبوده و چندین آتش سوزی، بهترین عرصه های جنگلی استان را به تلی از خاکستر تبدیل کرده است.
به گزارش خبرگزاری مهر، در اهواز، ایران با وسعتی حدود 164 میلیون هکتار دارای 12 میلیون و 400 هزار هکتار جنگل و 90 میلیون هکتار مرتع است که ارزش اقتصادی و اهمیت زیست محیطی غیر قابل انکار این منابع در حیات انسانها و فواید چند جانبه آن به خصوص در حفاظت آب و خاک و افزایش آبهای زیرزمینی، تصفیه و پاکسازی هوا، تعدیل آب و هوا، تولید محصولات دارویی، خوراکی و صنعتی، تولید علوفه و تامین خوراک دام قابل ذکر است.
با وجود اهمیت زیاد منابع طبیعی، گسترش شهرکها و روستاها همراه با رشد روزافزون جمعیت، نیاز به مواد غذایی، مصارف سوختی و ساختمانی، ساکنین داخل و مجاور جنگل را بر آن داشته تا در پی کسب درآمد بیشتر به این منابع روی آورده و از طریق تخریب، قطع بی رویه و غیر مجاز، ایجاد فضا برای دامداری، آتش سوزی و تبدیل جنگلها به زمینهای زراعتی، سطح زیر کشت خود را افزایش دهند و زمینه از بین رفتن این منابع ملی را فراهم سازند.
در این میان آتش سوزی در جنگلها و مراتع به عنوان یکی از خطرناکترین عوامل مخرب به شمار می رود و در اثر بی توجهی انسانها و به صورت طبیعی در کمترین مدت ممکن، مساحت زیادی از این منابع را نابود ساخته و به زمینهایی لخت تبدیل می کند.
آتش سوزی از این نظر که ممکن است منشأ انسانی داشته باشد، یعنی به خواست انسان یا در اثر بی احتیاطی وی به راه افتد و سرمایه ای گرانبها را به نابودی بکشاند، می تواند در بخش مربوط به آسیبهای انسانی مطرح شود و از آنجا که برخی از عوامل طبیعی در آتش سوزی جنگل نقش دارند می توان آن را در بخش آسیبهای ناشی از عوامل طبیعی نیز ذکر کرد، اما به سبب اهمیت بسیار زیاد آتش سوزی بهتر است که جایگاه ویژه ای را به تشریح این موضوع اختصاص دهیم.
در حال حاضر شاهد و ناظر هستیم آتش سوزی عمدی و غیر عمدی جنگلها در استان خوزستان به خصوص شهرستانهایی همانند شوش، مسجدسلیمان، دزفول، اندیمشک، ایذه، بهبهان و باغملک یکی از مهمترین عوامل نابودی این سرمایه ملی و انسانی است.
دو آتش سوزی در دشت شیمبار و یک آتش سوزی در جنگلهای حفاظت شده پشت سد کرخه که منجر به تخریب و از بین رفتن حدود 60 هکتار از عرصه های جنگلی استان خوزستان شد این موضوع را به معضلی جدی تبدیل کرده است و تداوم چنین روندی باعث رقم خوردن آینده ای نه چندان زیبا برای حیات سبز خوزستان خواهد شد.
مشاور مدیر کل منابع طبیعی و آبخیز داری استان خوزستان در گفتگو با خبرنگار مهر در اهواز در خصوص راههای پیشگیری از آتش سوزی جنگل ها در این استان اظهار داشت: پیشگیری بهتر از درمان در این خصوص بهترین راهکار است. بدون تردید در موضوع آتش سوزی متوالی جنگلهای در استان نیز پیشگیری مهمتر و مطلوب تر و کم هزینه تر از مقابله با آتش سوزی است.
مسلم مومنی اصل افزود: کار فرهنگی و آموزشی پر هزینه و زمان بر است و از آن مهمتر متاثر از شرایط سیاسی و اقتصادی است به قول معروف شکم گرسنه خدا نمی شناسد وقتی مردم سوخت کافی نداشته باشند چوب جنگل را قطع می کنند. وقتی در آمد کافی ندارند از جنگل زمین می سازند یا برای تامین امنیت، جنگل را از بین می برند، بنابراین همه بخشهای جامعه در ارتباطی سیستماتیک بر همدیگر اثر می گذارند و اینجا است که کار پیشگیری از آتش سوزی جنگلها مشکل می شود.
وی در خصوص راههای پیشگیری در آتش سوزی در جنگلهای عنوان کرد: تشکیل سمینارها و جشنواره ها و اجتماعات با شرکت اشخاص با نفوذ مناطق روستایی به ویژه مناطق هدف، انجام تحقیقات کاربردی به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نیاز، تهیه و تدوین مواد خواندنی و آموزشی، لوحهای فشرده، عکس و پوستر بر اساس نتایج سمینارها و تحقیقات انجام شده با محتوا و پیامهای آموزشی در خصوص اهمیت و فواید و ضرورت حفظ و نگهداری از جنگلها از جمله راهکارهای پیشگیری است.
مومنی خاطرنشان کرد: اجرای آموزشهای رسمی و غیر رسمی به منظور انتقال یافته ها و پیام های آموزشی در صورت امکان در قالب آموزش های رسمی وزارت آموزش و پرورش و نهضت سواد آموزی و توسط NGO ها و افراد علاقه مند، انتقال پیام ها به وسیله رسانه های جمعی مانند رادیو و تلویزیون، مطبوعات، تشکیل کانونهای جنگلبانی در سطوح مرکز، استان، شهرستان، بخش و روستا با عضویت اشخاص حقوقی و حقیقی واجد شرایط، تهیه اساسنامه و شرح وظایف و دستورالعملهای اجرایی کانونهای جنگلبانی و ارزیابی از عملکردها در پایان هر سال و باز خورد در فرایند اجرایی از دیگر راههای موثر در پیشگیری از آتش سوزی در جنگل ها به شمار می رود.
مومنی اصل همچنین در خصوص راه های مقابله با وقوع آتش سوزی در جنگل ها به تشکیل ستاد بحران اشاره کرد و گفت: این ستاد با عضویت اعضای کانونهای جنگلبانی، شهردار و رئیس آتش نشانی شهرستان به صورت دائمی و به صورت ویژه در فصول گرما تشکیل شود. شرح وظایف، دستورالعمل و برنامه عملیاتی از ملزومات آغاز فعالیت مثبت ستاد بحران است که ظرف مدت یک هفته از زمان تشکیل ستاد تهیه و تدوین خواهد شد.
مشاور مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان همچنین به لزوم مدیریت مطلوب بحرانی هنگام وقوع آتش سوزی اشاره و تاکید کرد: ستاد بحران زمانی کار ساز است که با مدیریت بحران اداره شود در غیر این صورت شاهد ادامه وضع موجود خواهیم بود. مدیریت بحران علاوه بر اجرای وظایف مدیریت شامل برنامه ریزی، هماهنگی، سازماندهی، بکارگیری بهینه منابع و امکانات، نظارت و کنترل و ارزیابی، باید واجد شرایط ویژه ای مانند قدرت، قاطعیت، سرعت عمل و تاثیرگذاری باشد.
مومنی اصل به شکیل گروه های عملیاتی برای مقابله با آتش سوزیهای اشاره کرد و گفت: گروهها و تیمهای عملیاتی سربازان و کماندوهایی برای اجرای عملیات مهار آتش سوزی هستند بنابراین انتخاب آنها با رعایت شرایط فیزیکی و روانی بسیار موثر است، انگیزه، تعهد و اعتقاد که از ویژگیهای سازمانهای مردمی به شمار می رود از مهمترین شرایط این گروههاست.
وی به لزوم ارائه آموزشهای تخصصی خاموش کردن آتش سوزی در جنگلها و مراتع اشاره کرد و اظهار داشت: در عصر دانش و تکنولوژی برای انجام امور ساده نیز مهارت و تخصص مورد نیاز است لذا برای مهار آتش در جنگل و مراتع که پر خطر و زیان آور است آموزشهای ویژه از ضروریات است. هچنین تامین امکانات مالی، تدارکاتی، ماشین آلات و تکنولوژی نیز از ضروریات کاهش زیان های آتش سوزی در این گونه اماکن به شمار می رود.
مشاور مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان همچنین به لزوم ساماندهی رابطهای مناطق روستایی اشاره کرد و افزود: گرچه آحاد مردم با احساس مسئولیت رابطین روستایی هستند اما برای کانالیزه کردن جریان اطلاع رسانی در هر روستا یک نفر داوطلب و فعال و علاقه مند به عنوان رابط تعیین شود تا به طور مستمر با ستاد بحران در ارتباط و اطلاع رسانی باشد.
با این وجود تمام این راهکارها زمانی موثر خواهد بود که بتوانیم از طمع انسانی برای نابودی جنگلها برای رسیدن به منافع مادی جلوگیری کنیم چرا که برخی آتش سوزیها در جنگلها با هدف تصرف زمین، افزودن زمینها به زمینهای کشاورزی، زمین خواری و از همه بدتر فراری دادن حیوانات وحشی و گونه های کمیاب ساکن در عرصه های جنگلی است.
با وجود اهمیت زیاد منابع طبیعی، گسترش شهرکها و روستاها همراه با رشد روزافزون جمعیت، نیاز به مواد غذایی، مصارف سوختی و ساختمانی، ساکنین داخل و مجاور جنگل را بر آن داشته تا در پی کسب درآمد بیشتر به این منابع روی آورده و از طریق تخریب، قطع بی رویه و غیر مجاز، ایجاد فضا برای دامداری، آتش سوزی و تبدیل جنگلها به زمینهای زراعتی، سطح زیر کشت خود را افزایش دهند و زمینه از بین رفتن این منابع ملی را فراهم سازند.
در این میان آتش سوزی در جنگلها و مراتع به عنوان یکی از خطرناکترین عوامل مخرب به شمار می رود و در اثر بی توجهی انسانها و به صورت طبیعی در کمترین مدت ممکن، مساحت زیادی از این منابع را نابود ساخته و به زمینهایی لخت تبدیل می کند.
آتش سوزی از این نظر که ممکن است منشأ انسانی داشته باشد، یعنی به خواست انسان یا در اثر بی احتیاطی وی به راه افتد و سرمایه ای گرانبها را به نابودی بکشاند، می تواند در بخش مربوط به آسیبهای انسانی مطرح شود و از آنجا که برخی از عوامل طبیعی در آتش سوزی جنگل نقش دارند می توان آن را در بخش آسیبهای ناشی از عوامل طبیعی نیز ذکر کرد، اما به سبب اهمیت بسیار زیاد آتش سوزی بهتر است که جایگاه ویژه ای را به تشریح این موضوع اختصاص دهیم.
در حال حاضر شاهد و ناظر هستیم آتش سوزی عمدی و غیر عمدی جنگلها در استان خوزستان به خصوص شهرستانهایی همانند شوش، مسجدسلیمان، دزفول، اندیمشک، ایذه، بهبهان و باغملک یکی از مهمترین عوامل نابودی این سرمایه ملی و انسانی است.
دو آتش سوزی در دشت شیمبار و یک آتش سوزی در جنگلهای حفاظت شده پشت سد کرخه که منجر به تخریب و از بین رفتن حدود 60 هکتار از عرصه های جنگلی استان خوزستان شد این موضوع را به معضلی جدی تبدیل کرده است و تداوم چنین روندی باعث رقم خوردن آینده ای نه چندان زیبا برای حیات سبز خوزستان خواهد شد.
مشاور مدیر کل منابع طبیعی و آبخیز داری استان خوزستان در گفتگو با خبرنگار مهر در اهواز در خصوص راههای پیشگیری از آتش سوزی جنگل ها در این استان اظهار داشت: پیشگیری بهتر از درمان در این خصوص بهترین راهکار است. بدون تردید در موضوع آتش سوزی متوالی جنگلهای در استان نیز پیشگیری مهمتر و مطلوب تر و کم هزینه تر از مقابله با آتش سوزی است.
مسلم مومنی اصل افزود: کار فرهنگی و آموزشی پر هزینه و زمان بر است و از آن مهمتر متاثر از شرایط سیاسی و اقتصادی است به قول معروف شکم گرسنه خدا نمی شناسد وقتی مردم سوخت کافی نداشته باشند چوب جنگل را قطع می کنند. وقتی در آمد کافی ندارند از جنگل زمین می سازند یا برای تامین امنیت، جنگل را از بین می برند، بنابراین همه بخشهای جامعه در ارتباطی سیستماتیک بر همدیگر اثر می گذارند و اینجا است که کار پیشگیری از آتش سوزی جنگلها مشکل می شود.
وی در خصوص راههای پیشگیری در آتش سوزی در جنگلهای عنوان کرد: تشکیل سمینارها و جشنواره ها و اجتماعات با شرکت اشخاص با نفوذ مناطق روستایی به ویژه مناطق هدف، انجام تحقیقات کاربردی به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نیاز، تهیه و تدوین مواد خواندنی و آموزشی، لوحهای فشرده، عکس و پوستر بر اساس نتایج سمینارها و تحقیقات انجام شده با محتوا و پیامهای آموزشی در خصوص اهمیت و فواید و ضرورت حفظ و نگهداری از جنگلها از جمله راهکارهای پیشگیری است.
مومنی خاطرنشان کرد: اجرای آموزشهای رسمی و غیر رسمی به منظور انتقال یافته ها و پیام های آموزشی در صورت امکان در قالب آموزش های رسمی وزارت آموزش و پرورش و نهضت سواد آموزی و توسط NGO ها و افراد علاقه مند، انتقال پیام ها به وسیله رسانه های جمعی مانند رادیو و تلویزیون، مطبوعات، تشکیل کانونهای جنگلبانی در سطوح مرکز، استان، شهرستان، بخش و روستا با عضویت اشخاص حقوقی و حقیقی واجد شرایط، تهیه اساسنامه و شرح وظایف و دستورالعملهای اجرایی کانونهای جنگلبانی و ارزیابی از عملکردها در پایان هر سال و باز خورد در فرایند اجرایی از دیگر راههای موثر در پیشگیری از آتش سوزی در جنگل ها به شمار می رود.
مومنی اصل همچنین در خصوص راه های مقابله با وقوع آتش سوزی در جنگل ها به تشکیل ستاد بحران اشاره کرد و گفت: این ستاد با عضویت اعضای کانونهای جنگلبانی، شهردار و رئیس آتش نشانی شهرستان به صورت دائمی و به صورت ویژه در فصول گرما تشکیل شود. شرح وظایف، دستورالعمل و برنامه عملیاتی از ملزومات آغاز فعالیت مثبت ستاد بحران است که ظرف مدت یک هفته از زمان تشکیل ستاد تهیه و تدوین خواهد شد.
مشاور مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان همچنین به لزوم مدیریت مطلوب بحرانی هنگام وقوع آتش سوزی اشاره و تاکید کرد: ستاد بحران زمانی کار ساز است که با مدیریت بحران اداره شود در غیر این صورت شاهد ادامه وضع موجود خواهیم بود. مدیریت بحران علاوه بر اجرای وظایف مدیریت شامل برنامه ریزی، هماهنگی، سازماندهی، بکارگیری بهینه منابع و امکانات، نظارت و کنترل و ارزیابی، باید واجد شرایط ویژه ای مانند قدرت، قاطعیت، سرعت عمل و تاثیرگذاری باشد.
مومنی اصل به شکیل گروه های عملیاتی برای مقابله با آتش سوزیهای اشاره کرد و گفت: گروهها و تیمهای عملیاتی سربازان و کماندوهایی برای اجرای عملیات مهار آتش سوزی هستند بنابراین انتخاب آنها با رعایت شرایط فیزیکی و روانی بسیار موثر است، انگیزه، تعهد و اعتقاد که از ویژگیهای سازمانهای مردمی به شمار می رود از مهمترین شرایط این گروههاست.
وی به لزوم ارائه آموزشهای تخصصی خاموش کردن آتش سوزی در جنگلها و مراتع اشاره کرد و اظهار داشت: در عصر دانش و تکنولوژی برای انجام امور ساده نیز مهارت و تخصص مورد نیاز است لذا برای مهار آتش در جنگل و مراتع که پر خطر و زیان آور است آموزشهای ویژه از ضروریات است. هچنین تامین امکانات مالی، تدارکاتی، ماشین آلات و تکنولوژی نیز از ضروریات کاهش زیان های آتش سوزی در این گونه اماکن به شمار می رود.
مشاور مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان همچنین به لزوم ساماندهی رابطهای مناطق روستایی اشاره کرد و افزود: گرچه آحاد مردم با احساس مسئولیت رابطین روستایی هستند اما برای کانالیزه کردن جریان اطلاع رسانی در هر روستا یک نفر داوطلب و فعال و علاقه مند به عنوان رابط تعیین شود تا به طور مستمر با ستاد بحران در ارتباط و اطلاع رسانی باشد.
با این وجود تمام این راهکارها زمانی موثر خواهد بود که بتوانیم از طمع انسانی برای نابودی جنگلها برای رسیدن به منافع مادی جلوگیری کنیم چرا که برخی آتش سوزیها در جنگلها با هدف تصرف زمین، افزودن زمینها به زمینهای کشاورزی، زمین خواری و از همه بدتر فراری دادن حیوانات وحشی و گونه های کمیاب ساکن در عرصه های جنگلی است.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
