جام جم آنلاين: ناميبيا، كشوري كوچك در قاره سياه شاهد شكلگيري بحراني تمامعيار بر سر پرونده رسوايي مالي معامله با يك شركت چيني است كه رياست آن را تا همين يك سال قبل هو هايفنگ، پسر ارشد هو جيانتائو، رئيسجمهور چين بر عهده داشت.
اگرچه دولت ناميبيا و گروههايي كه پيگير اين رسوايي مالي هستند هنوز هايفنگ را به دست داشتن در اين رسوايي مالي متهم نكردهاند ليكن دولت چين علاوه بر جلوگيري از انتشار هر گونه خبري در اين رابطه در رسانههاي چين اقدام به سانسور اين خبر در اينترنت نيز كرده است تا كاربران چيني نتوانند به اطلاعات موجود در اين زمينه دسترسي پيدا كنند.
گستره سانسور دولت چين در رابطه با اين ماجرا تا حدودي به قوانين سرسختانه حزب كمونيست چين در قبال فساد مالي مربوط ميشود كه البته اگرچه در عمل چندان به آنها عمل نميشود اما حزب و به تبع آن دولت سعي دارند اعتبار اين قوانين لااقل در ظاهر مخدوش نشود.
با وجود آن كه همسران، فرزندان و بستگان درجه يك اعضاي برجسته حزب كمونيست به طور معمول در صدر ادارات دولتي و نهادهاي اطلاعاتي و نظامي قرار ميگيرند اما طرح اين موضوع در رسانههاي چين به نوعي تابو تلقي ميشود و به خصوص موارد معدود رسيدگي به فساد مالي وابستگان طبقه حاكم هيچ گاه در رسانهها مورد بررسي قرار نميگيرد.
رهبران چين به درستي دريافتهاند كه انتشار اخبار و اطلاعات پيرامون انتصابهاي بيقاعده اعضاي خانواده رهبران حزب به سمتهاي عالي دولتي و لشكري موجبات انزجار عمومي از دولتمردان را فراهم ميآورد و به همين دليل در مورد درز اطلاعات مربوط به فساد مالي وابستگان خود به رسانهها حساسيت خاصي نشان ميدهند.
با اين حال زمامداران چين بهرغم رابطه نزديكي كه طي سالهاي اخير با كشورهاي آفريقايي برقرار كردهاند از توان به متابعت واداشتن آنان برخوردار نيستند.
بازجويان اداره مبارزه با فساد مالي پليس ناميبيا در حال بررسي پروندهاي هستند كه از كلاهبرداري شركتي چيني به نام Nuctech در قرارداد تامين دستگاههاي امنيتي اشعه ايكس براي فرودگاهها و ساير اماكن حساس اين كشور در قالب توافقنامهاي 100 ميليون دلاري حكايت دارد.
تاكنون 3 تن از جمله نماينده شركت Nuctech در ناميبيا دستگير شدهاند و در اقرارهاي خود به كلاهبرداري 13 ميليون دلاري در روند اجراي اين توافقنامه با سندسازي اعتراف كردهاند. هو هايفنگ پس از رفتن از شركت Nuctech به يك شركت سرمايهگذاري دولتي كه مالك Nuctech تلقي ميشود، پيوسته و به مديرعاملي شركت مادر رسيده است.
آنچنان كه اوليويا ايمالوا، دادستان كل ناميبيا ميگويد پرونده Nuctech براي ارسال به دادگاه آماده شده و اگرچه دستگاه ناميبيا از تخلف اين شركت اطمينان دارد ليكن قرار نيست عليه مقامات اين شركت اعلام جرم شود و فقط هويت حقوقي شركت در معرض اتهام قرار گرفته است.
در واقع Nuctech تنها شركت چيني نيست كه در ناميبيا به تقلب و كلاهبرداري متهم شده است. يك شركت فني و مهندسي چين كه طرف قرارداد دولت ناميبيا براي توسعه خطوط آهن اين كشور است هم چندي قبل به كلاهبرداري از طريق سندسازي و اخذ وجوه مازاد متهم شد كه پرونده اين شركت نيز در دستگاه قضايي ناميبيا در دست رسيدگي است.
Nuctech كه فعاليت خود را با پروژهاي تحقيقاتي در دانشگاه سينگوا در پكن شروع كرد در حال حاضر از تامينكنندگان سامانههاي امنيتي مورد استفاده در فرودگاهها تلقي ميشود.
ناميبيا به سان اكثر كشورهاي آفريقايي طي سالهاي اخير شاهد رشد و شكوفايي تجارت با چين بوده است اما بخش اعظم سرمايهگذاري دولت چين در اين كشورها در قالب انجام پروژههاي مختلف توسط شركتهاي چيني صورت ميپذيرد. همين مساله موجب شده كشورهاي آفريقايي براي پيگيري موارد سوءاستفاده مالي يا ساير مشكلاتي كه در روند اجراي پروژهها پيش ميآيد با مشكل مواجه شوند.
نياز ناميبيا به سرمايهگذاري چينيها در بخشهاي مختلف موجب شده دولت اين كشور در تعقيب قضايي عوامل سوءاستفاده مالي در پروژههاي واگذار شده به شركتهاي چيني دچار 2دستگي شود. برخي معتقدند چين شريكي است كه نبايد آزردهخاطر شود و گروهي معتقدند عملكرد شركتهاي چيني در پارهاي موارد به منافع ملي كشور لطمه ميزند.
سانسور در خدمت حزب
دولت چين تا اين مقطع با بسيج همه امكانات خود از جمله اعمال سانسور در رسانهها و فيلتر كردن اينترنت از افشاي پرونده شركت Nuctech و اتهاماتي كه متوجه اين شركت در دوران مديريت هو هايفنگ است، ممانعت به عمل آورده است.
موضوع آقازادهها و تلاششان براي تسلط بر منابع كشورها موضوعي جديد و منحصر به ساختار سياسي چين نيستآقازادههاي چيني طي سالهاي اخير به مراتب بيش از هر زمان ديگري در دوران حاكميت حزب كمونيست با رسوخ در ساختار اقتصادي بر شركتهاي بزرگ از جمله شركتها و موسسات تحت مالكيت دولت تسلط يافتهاند تا آنجا كه براساس پارهاي گمانهزنيها 90 درصد شركتهاي دولتي بزرگ چين تحت كنترل آنها هستند.
موضوع آقازادهها و تلاششان براي تسلط بر منابع كشورها موضوعي جديد و منحصر به چين نيست. در اكثر سيستمهاي سياسي فرزندان چهرههاي برجسته سياسي و نظامي با سوء استفاده از روابط پدران قدرتمندشان درصدد مالاندوزي برميآيند اما ميزان رشد آنان تابعي از ميزان سلامت ساختار هر كشور است. يكي از خواستههاي معترضاني كه در سال 1989 ميلادي در ميدان تيانآنمن پكن، پايتخت چين تحصن كرده بودند جلوگيري از تسلط آقازادهها بر منابع كشور بود.
دقيقا به همين دليل است كه دولت چين با مشتي آهنين با افشاي اطلاعات مربوط به آقازادههاي چيني مقابله ميكند و هرگونه تخطي از اصل سانسور خبرهاي مربوط به آنان را بر نميتابد. دو سايت اينترنتي به نامهاي 361.com و sina.com كه بدون اشاره به نام هايفنگ در مورد رسوايي مالي Nuctech نوشته بودند بلافاصله فيلتر شدند.
سياست موروثي
آقازادهها فقط در عرصه اقتصادي حضور پررنگي ندارند بلكه تا آنجا كه به سياست مربوط ميشود هم در چين نوعي ساختار سياسي موروثي شكل گرفته است كه در چارچوب آن فرزندان مقامات ارشد به مقامات بالاي حزبي و دولتي ميرسند.
كنگره سال 2007 ميلادي حزب كمونيست چين شاهد ارتقاي جايگاه تعدادي از آقازادههاي چيني بود. جي جينگپينگ در اين كنگره به عنوان يكي از نامزدهاي احراز پست رهبري حزب كمونيست پس از هو جيانتائو مطرح شد. او فرزند جي ژونگژان است كه در دوران زمامداري مائو تسهتونگ به عنوان معاون نخستوزير فعاليت ميكرد. جي ژونگژان بعدها پاكسازي شد و به گوشه عزلت رفت اما با پادرمياني برخي چهرههاي برجسته در مقام قبلش ابقا شد.
اگرچه بين كارشناسان امور چين پيرامون فعاليت گسترده آقازادههاي چيني در حوزههاي اقتصادي اتفاقنظر وجود دارد اما وقتي موضوع به ورود به عرصه سياست ميرسد به اعتقاد اكثر كارشناسان آقازادهها با مشكلات و موانع بيشتري مواجه ميشوند و براي رشد در دنياي سياست تنها داشتن نامي بزرگ و وابستگي به مقامات ارشد كفايت نميكند.
بو ژيو، استاد دانشگاه ملي سنگاپور كه از كارشناسان امور چين تلقي ميشود با اشاره به روندي كه پرونده Nuctech طي كرده و سكوت خبري پيرامون آن در داخل چين ميگويد: اين مساله به تنهايي گوياي وضعيت دنياي سياست در چين است. او ميافزايد: پروندههايي از اين دست معمولا به رسانهها درز نميكند مگر آن كه تعادل بين جناحهاي درون حزبي به هم بخورد و اختلاف دروني توان دولت در كنترل جريان رسانهها را كاهش دهد.
مترجم: رضا سادات
منبع: كريستين ساينس مانيتور