کد خبر: ۱۲۳۷۰۲
تعداد نظرات: ۳ نظر
تاریخ انتشار:

وقایع 18 بهمن تا 22 بهمن57

بختیار در صبح روز 21 بهمن به سپهبد رحیمی فرماندار نظامی تهران دستور داد تا ساعت عبور و مرور را محدود كند. به دنبال انتشار اطلاعیه ی حكومت نظامی در ساعت 14 از رادیو تهران در همه جا شایعه ی كودتا شد. یاران امام كه از قبل توسط سرهنگ محمد رضا رحیمی از تصمیم حكومت نظامی مطلع شده بودند به اصرار از امام خواستند تا به جای امنی منتقل شوند. ولی امام به این اقدام مخالفت ورزیدند و فرمودند مردم در خیابانها بمانند.
بولتن نیوز : وقایعی که در این روزها از تاریخ انقلاب اسلامی روی داد باعث گردید که خون ها ی  شهدا و تلاش مردم ایران به رهبری ایت ا.. خمینی به نتیجه برسد و انقلاب در روز 22 بهمن 57 به پیروزی رسید در زیر به اتفاقاتی که از 18 بهمن تا 22 بهمن اتفاق افتاد می پردازیم
 
وقایع 18 بهمن ماه

طی هفت  روز بین انتصاب مهندس بازرگان و پیروزی انقلاب، بختیار همچنان از مشروعیت و قانونی بودن نخست وزیری خود دفاع می كردو بازرگان را تهدید می نمود، وی روز 18 بهمن گفت:«تا زمانی كه این شوخیها ادامه دارد.با آنها كاری ندارم، اما اگر پا را از این فراتر نهند، به قدرت قانون پاسخ آنها داده خواهد شد.»(1) وی در جای دیگر مدعی شد كه:«آیت الله خمینی حق تعیین نخست وزیر را ندارند [...] آنها در جستجوی هیاهوی خیابانی وشعارهای بی معنی، كه با فریادهای گوش خراش تكرار می شود، هستند.آنها به این ترتیب می خواهند بگویند ما اكثریت داریم، در حالی كه اكثریت باید متین، آرام وخاموش باشد»(2)

19 بهمن 57

با فرارسیدن نوزدهم بهمن عظیم ترین راهپیمایی در سراسر كشور شكل گرفت و میلیونها نفر از دولت منتخب امام خمینی حمایت كردند به گزارش كیهان تمامی شهرها و حتی روستاها عرصه ی عظیم ترین راهپیمایی و تظاهرات خیابانی بود شعارها چون غرش رعد و برق بر فراز شهرها بازرگان را تایید می كرد . در تهران بزرگترین و بی سابقه ترین راهپیمایی برگزار شد از میدان فوزیه تا میدان آزادی فرشی از مردم خیابانها را پوشیده بود شعار اصلی راهیپمایان این بود: درود برخمینی ، سلام بر بازرگان و ...

طبق همین گزارش برای اولین باز عكس های رنگی بازرگان به فروش می رسید. از زیباترین صحنه های این تظاهرات حضور دو زهرا تن از همافران و درجه داران و خلبانان نیروی هوایی بود كه با لباس نظامی در راهپیمایی شركت كرده بودند مردم اطراف این نیروها را زنجیره ای از نیروی انسانی تشكیل داده بودند و به شدت از آنها مواظبت می كردند.(3)

امام خمینی عصر نوزده بهمن در دیدار گروههایی از مردم به خاطر اجابت دستور خود در حمایت از دولت بازرگان تشكر فرمودند. ایشان همچنین در حدود ساعت 10 شب، بدون اطلاع قبلی به اتفاق فرزندان و همراه با محافظان خویش به حرم مطهر حضرت شاه عبدالعظیم (ع) مشرف شدند. خادمان حرم كه از ورود امام آگاه شده بودند، بلافاصله درهای صحن را بستند و در رواق مطهر به ایشان خیر مقدم گفتند. امام خمینی در مدخل حرم به نماز ایستادند و پس از ادای نماز و زیارت حضرت عبدالعظیم، به زیارت امام‌زاده حمزه (ع) مشرف شدند. در این هنگام، مردم كه متوجه حضور امام شده بودند، خیابان‌ها را پر كردند و به دادن شعار پرداختند. خادمان حرم، حضرت آیت‌الله خمینی را از درهای مخصوص آستانه راهنمایی كرده و به اتومبیل‌شان كه در مقابل صحن آماده بود، رساندند و ایشان به تهران بازگشتند.(4)

از طرفی روز نوزده بهمن اوج فعالیت های انقلابی همافران و پرسنل نیروی هوایی بود. در این روز ساعت ده صبح صدها تن از پرسنل نظامی نیروی هوایی و زمینی ارتش در حالیكه لباس و یونیفورم نظامی ملبس بودند به مدرسه ی رفاه رفتند و با امام دیدار كردند. در این دیدار كه همافران نیز همپای همه نیروهای نظامی شركت داشتند مراسم ابراز وفاداری به امام را به صورت رژه نظامی انجام گرفت.

بیستم بهمن ، شدت گرفتن درگیری ها

 روز جمعه بیستم بهمن ماه 57 تلویزیون سراسری اعلام كرد كه فیلم بازگشت امام خمینی به كشور در دوازدهم بهمن ماه پخش خواهد شد. از دیگر وقایع در این روز عزیمت مردم تهران برای شنیدن اولین سخنرانی نخست‌وزیر دولت موقت به دانشگاه تهران بود. دانشگاه تهران پس از كودتای 28 مرداد در معرفی تهاجم و سركوب رژیم شاه قرار داشت و بازرگان نیز در سخنرانی خود به این وظیفه خطیر دانشگاه در آن سالها اشاره كرد؛ "دانشگاه چنین افتخار و حق بزرگی دارد كه هیچ‌گاه بعد از 28 مرداد ساكت نبوده، در آن دوران‌های اختناق بعد از 28 مرداد و جبهه ملی، در اختناق شدیدی كه بر سراسر ایران حكمفرما بود، تنها مكانی كه در آن اجتماع و اعتراض علیرغم مزاحمت، زندان، شكنجه و غیره تعطیل نشد و هر چند ماه. اگر نگوییم هر چند هفته فریاد مرگ بر شاه‌ بلند می‌شد. دانشگاه بود كه چشم و چراغ ایران بود. »بازرگان در این سخنرانی از بختیار خواست كه برای جلوگیری از خونریزی و اتلاف سرمایه‌های كشور از قدرت كناره‌گیری كند.(5) در آن سوی جبهه انقلاب، مخالفان به نام هواداران از قانون اساسی بار دیگر در ورزشگاه امجدیه گرد آمدند. این بار اجتماع‌كنندگان از فضای ورزشگاه خارج شده و در خیابان روزولت (شهید مفتح) تظاهرات كردند كه این تظاهرات منجر به درگیری شد. از سوی دیگر در خوی عده‌ای به نام روستائیان طرفدار قانون اساسی، مردم را مورد ضرب و شتم قرار داده و چند نقطه از شهر را به آتش كشیدند.(6)

ساعت 21 شب تلویزیون دولتی ایران فیلم بازگشت امام خمینی را به نمایش گذاشت پادگان دوشان تپه مركز آموزش هوایی ارتش بود و دانشجویان و همافران هوایی هوادار امام در این مركز آموزش می دیدند و دارای خوابگاه بودند با پخش تصاویر امام موج احساسات صدها همافر و دانشجو را كه برای دیدن این فیلم در سالن اجتماعات تجمع كرده بودند با تكبیر و صلوات فضای پادگان را به لرزه انداخت از آنجا كه بیعت همافران و افسران نیروی هوایی با امام و شركت آنان در تظاهرات موجب نگرانی فرماندهان نظامی شده بود برای كنترل هواداران امام یك واحد تانك از لشكر گارد در پادگان مسقر شده بود پرسنل گارد كه ابراز احساسات همافران و دانشجویان را تحمل نكردند سالن اجتماعات را به محاصره دراوردند و با آنها درگیر شدند با صدای تیر اندازی مردم از درگیری مطلع شدند و با سرعت به اطراف پادگان اجتماع و به نفع نیروی هوایی شعار می دادند در این بین عده ای از مردم توانستند به داخل پادگان نفوذ كنند و با غنیمت گرفتن ده ها قبضه اسلحه به سنگر بندی در خیابانهای پادگان پرداختند.(7)

21 بهمن اعلام حكومت نظامی

بختیار در صبح روز 21 بهمن به سپهبد رحیمی فرماندار نظامی تهران دستور داد تا ساعت عبور و مرور را محدود كند.(8) به دنبال انتشار اطلاعیه ی حكومت نظامی در ساعت 14 از رادیو تهران در همه جا شایعه ی كودتا شد. یاران امام كه از قبل توسط سرهنگ محمد رضا رحیمی از تصمیم حكومت نظامی مطلع شده بودند به اصرار از امام خواستند تا به جای امنی منتقل شوند. ولی امام به این اقدام مخالفت ورزیدند و فرمودند مردم در خیابانها بمانند. جواد مقصودی از اعضای كمیته استقبال از امام در این باره می گوید:«امام فرمودند به خیابانها بروید و به مردم بگویید كه در خیابانها بمانند و به حكومت نظامی اعتنایی نكنند.ما هم هر مقدار مینی‌بوس در اختیارمان بود و می‌توانستیم تهیه كنیم تهیه كردیم و یك روحانی روی هر مینی‌بوس با بلندگوگذاشتیم كه در خیابانها اعلام كنند حكومت نظامی توسط حضرت امام لغو است و این كار را هم كردیم مردم به خیابانها ریختند و زن و مرد و بچه و بزرگ و كوچك به قیام برخاستند»(9) با شكسته شدن مقررات منع عبور و مرور تظاهرات در تمام نقاط تهران به اوج رسید. مردم سربازان گارد را خلع سلاح می كردند و اسلحه ی آنها را به همافران می رساندند. عده ای از سربازان نیز خود را تسلیم مردم می كردند و سلاخ خود را تحویل آنان می دادند . ساعت 3 بعدازظهر مردم با كوكتل مولوتف و تیراندازی به كلانتری تهران نو حمله كردند و پس از زد و خورد شدید كلانتری را به تصرف خود در آوردند و سلاحهای به غنمیت گرفته شده بین مردم تقسیم شد. در ساعات بعد كلانتری های 20ـ 23ـ 4ـ 9ـ 14ـ 17ـ 6ـ 10 واقع در مجیدیه، سلیمانیه، بهارستان، میدان مجسمه، میدان خراسان، نازی آباد، خیابان گرگان و ایران مهر با كوكتل مولوتف و سلاح گرم مورد حمله قرار گرفتند و به تصرف مردم درآمدند.از جمله حوادث این روز درب زندان اوین توسط مردم به روی زندانیان رژیم پس از سالها گشوده شد. این تحولات در حالی رخ می‌داد كه بختیار خود را هنوز نخست‌وزیر قانونی می‌دانست و در سخنرانی خود در مجلس سنا از آمادگیش برای مذاكره با مخالفان خبر داد. (10)

تانكها در خیابانها با موانع و كوكتل مولوتف های دست ساز روبه رو می شدند تانك فرمانده سرلشكر ریاحی در ساعت 3:20 بامداد در زیر پل فوزیه به آتش كشیده شد و ریاحی مجروح شد وی در حالی كه به شاه ناسزا می گفت خود را تسلیم مردم كرد و مردم او را به اقامتگاه امام منتقل كردند.(11)

ساعت شش بعدازظهر جلسه ی شورای امنیت در حضور بختیار تشكیل شد. فرماندهان نظامی وضعیت امنیتی را تشریح كردند . سپهبد رحیمی گزارش داد كه تظاهر كنندگان به اعلان تغییر ساعت حكومت نظامی اعتنا نكرده اند. بعد از مذاكرات فرماندهان بختیار آخرین دستورها را صادر كرد و گفت تا به حال من صبر كردم بیش از این نمی شود تحمل كرد سپهبد رحیمی موظف است از این ساعت مقررات حكومت نظامی را در تهران به موقع به اجرا گذاشته تظاهر كنندگان را متفرق و از اجتماعات جلوگیری نماید.(12)

هر لحظه مردم بیشتر احساس نیاز به اسلحه می كردند بعد از تسخیر كلانتری ها ساعت 21 نیروهای مردمی مسلح به كوكتل مولوتف و سلاح های به غنیمت گرفته شده به تسلیحات ارتش كه حاوی چندین كارخانه ی مسلسل سازی بود حمله و آنجا را به محاصره ی خود در آوردند . سقوط كارخانجات اسلحه سازی به معنای سقوط رژیم بود . سرانجام ساعت 8 صبح 22 بهمن این مركز به دست مردم افتاد.

22 بهمن، اعلام بی‌طرفی ارتش و پیروزی انقلاب اسلامی

صبح 22 بهمن 1357 فرماندهان ارتش آماده می‌شوند تا در جلسه شورای عالی ارتش در ستاد كل بزرگ ارتشتاران حاضر شوند. در ساعت 30/1 تعدادی از فرماندهان،‌معاونین، رؤسا و مسئولان سازمان‌های ارتش در این جلسه حضور پیدا كردند. مهمترین این افراد عبارت بودند از: عباس قره‌باغی، جعفر شفقت، حسین فردوست، هوشنگ حاتم، ناصر مقدم، احمدعلی محققی، امیرحسین ربیعی، كمال حبیب‌اللهی و عبدالعلی بدره‌ای. جلسه با سخنان ارتشبد قره‌باغی آغاز شد كه طی آن به تشریح وضعیت نیروهای ارتش و مشكلات آنها پرداخت. عبدالعلی بدره‌ای فرمانده نیروی زمینی از كمبود نیروهای تحت امرش برای كمك به فرمانداری نظامی و جلوگیری از ورود گردان پیاده لشگر قزوین پرده برداشت. آنچه در این جلسه گفته شد، همه حكایت از ناتوانی ارتش در برابر موج خروشان انقلاب داشت سپهبد حاتم خطاب به فرماندهان ارتش گفت: به طوری كه تیمساران ملاحظه می‌كنید، با توجه به آخرین وضعیت خصوصی یگانها كه فرماندهان نیرو تشریح كردند،‌به عللی كه همه می‌دانیم، ارتش در موقعیت خاصی قرار گرفته است كه نیروها بنا به اظهار فرماندهانشان قادر به انجام علمی نمی‌باشند. از طرف دیگر اعلیحضرت رفته‌اند و بنا به اظهار نخست‌وزیر، مراجعه نمی‌كنند. ماه‌ها است كه امور كشور تعطیل است. آیت‌الله خمینی خواهان جمهوری اسلامی است. تمام ملت ایران هم عملا در این مدت نشان داده‌اند كه پشتیبان و خواستار جمهوری اسلامی هستند. بختیار هم با توجه به اظهاراتش در مجلس و همچنین در مصاحبه‌هایش می‌خواهد جمهوری اعلان كند ولی طرفدار در بین مردم ندارد، پیشنهاد من این است كه در این مناقشه سیاسی ارتش خود را كنار كشیده و مداخله ننماید. در ساعت یك بعدازظهر اعلامیه ارتش مبنی بر بی‌طرفی از رادیو پخش شد. شورای عالی ارتش در این اعلامیه از سربازان خواست تا به پادگان‌ها باز گردند (13)امام خمینی (ره) نیز در پیامی خطاب به ملت ایران از آنان خواست در عین هوشیاری و مراقبت و آمادگی برای در هم كوبیدن هر نوع حمله تازه‌ای از سوی ارتش، از حمله، آزار و درگیری با آنها در پادگانهایشان خودداری شود. از سوی دیگر در آن روز نمایندگان مجلس شورای ملی به سفارش جواد سعید رئیس مجلس به طور دسته‌جمعی استعفا دادند(14)

مراكز حساس دولتی یكی، یكی به تصرف انقلابیون در‌ آمد. رادیو تهران كه از ساعت 11 ظهر 22 بهمن در محاصره نیروهای مردمی قرار داشت،‌در ساعت 2 بعدازظهر كاملا در اختیار آنان قرار گرفت (15) اولین كلامی كه از رادیو پخش شد و به گوش مردم رسید نوید فتح این مركز را می‌داد: «توجه بفرمائید، توجه بفرمایید. اینجا تهران صدای راستین ملت ایران، صدای انقلاب است»

پادگان عشرت آباد از همان صبح به محاصره نیروی های انقلاب در آمد تا اینكه حدود ظهر به تصرف مردم در آمد. به دنبال سقوط پادگان عشرت آباد پادگانهای حشمتیه ، عباس آباد، جی ، مهرآباد و باغشاه و دبیرستان نظام به تصرف مردم درآمدند.

كمی از ساعت 14 گذشته بود كه صفیر گلوله و سرو صدای مردم در نخست وزیری بختیار را به وحشت انداخت. بختیار بلافاصله از دفتر خارج و به دانشكده ی افسری روبه روی نخست زویری رفت و هلی كوپتری كه آماده بود وی را به مقصد نامعلومی پرواز داد و نخست وزیری نیز به دست نیروهای انقلاب افتاد بختیار به كجا رفت؟ هلی كوپتر وی در محوطه ی باشگاه گارد شاهنشاهی (اقدسیه) به زمین نشست و بختیار در همان نزدیكی منزل آقای جفرودی مخفی شد.

در ساعت 5:45 پیام امام خمینی (ره) از رادیو پخش شد و امام در این پیام مردم را از اعمال غیرقانونی برحذر داشت (16) بعدازظهر 22 بهمن روزی دیگر بود. سپهبد رحیمی فرماندار نظامی تهران و معاونش اولین افرادی بودند كه توسط مردم دستگیر و به مدرسه رفاه آورده شدند. پس از سقوط پادگان جمشیدیه در ساعت 7 بعدازظهر، نیك‌پی، منصور روحانی و نصیری رئیس سازمان اطلاعات و امنیت كشور (ساواك) كه در آنجا تحت نظر قرار داشتند توسط مردم دستگیر شدند. (17) طبق آنچه كه در روزنامه‌ها نوشتند در حوادث روزهای 21 و 22 بهمن 654 نفر شهید و هزاران نفر مجروح شدند. (18) با غروب آفتاب 22 بهمن پیروزی تقریبا قطعی شد تمام پادگانهای ارتش ، شهربانی ، ژاندارمری كلانتری ها و مراكز فرهنگی و سیاسی دولتی یا به تصرف مردم درامدند یا با مردم اعلام همبستگی كردند اینك وقت ساختن ، آرامش و نظم لازمه ی پیروزی انقلاب اسلامی بود.

چهارشنبه ۱۸ بهمن ۱۳۵۷
چهارشنبه 18 بهمن 1357 - برای دیدن تصویر در اندازه بزرگتر کلیک کنید

 پنجشنبه ۱۹ بهمن ۱۳۵۷
پنجشنبه 19 بهمن 1357 - برای دیدن تصویر در اندازه بزرگتر کلیک کنید

 شنبه ۲۱ بهمن ۱۳۵۷
شنبه 21 بهمن 1357 - برای دیدن تصویر در اندازه بزرگتر کلیک کنید

 یکشنبه ۲۲ بهمن ۱۳۵۷
یکشنبه 22 بهمن 1357 - برای دیدن تصویر در اندازه بزرگتر کلیک کنید

 دوشنبه ۲۳ بهمن ۱۳۵۷
دوشنبه 23 بهمن 1357 - برای دیدن تصویر در اندازه بزرگتر کلیک کنید

 

 

پی نوشت ها:

  1ـ روزنامه كیهان، 18بهمن 1357

  2ـ كیهان، 21 بهمن 1357

 3 ـ روح الله حسینیان، یكسال مبازه برای سرنگونی رژیم شاه، تهران: مركز اسناد انقلاب اسلامی، 1387،ص971ـ 970

  4ـ روزنامه كیهان، 21 بهمن 57

  5ـ عبدالعلی بازرگان، مسایل و مشكلات نخستین سال انقلاب از زبان بازرگان، ناشر، مولف، تهران 1362، ص 77.

 6 ـ اطلاعات، 21 بهمن 57

  7ـ حسینیان، پیشین، ص994

8  ـ كیهان، 22/11/57

  9ـ مصاحبه جواد مصودی ، آرشیو مركز اسناد انقلاب اسلامی

  10ـ  مهدی بازرگان، شصت سال خدمت و مقاومت، رسا، تهران 1377، ج 2، ص 324.

 11 ـ اطلاعات، 22/11/57

 12 ـ حسینیان، پیشین، ص1000

 13 ـ غلامرضا نجاتی، تاریخ سیاسی بیست و پنج ساله ایران، رسا، تهران:1373، ج2، ص392ـ 387

 14 ـ اطلاعات، 23 بهمن 57

 15 ـ اطلاعات 22 بهمن 57

  16ـ اطلاعات، 23 بهمن 57

  17ـ همان

  18ـ روزنامه كیهان، دوشنبه 23 بهمن 1357


شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.

bultannews@gmail.com

انتشار یافته: ۳
در انتظار بررسی: ۰
غیر قابل انتشار: ۰
سرباز خدا
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۱۴:۰۴ - ۱۳۹۳/۱۰/۲۷
0
1
خیلی وبلاگ خوبی داری
مقلدی ازامام
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۲۱:۱۷ - ۱۳۹۳/۱۱/۱۹
0
0
جالب بود
صبا
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۱۴:۲۹ - ۱۳۹۳/۱۱/۲۱
0
0
خیلی جالب بود
نظر شما

آخرین اخبار

پربازدید ها

پربحث ترین عناوین