رازهاي موفقيت امام خميني (ره) از نگاه رهبر انقلاب

امام خميني معلم و پايه گذار انقلاب اسلامي است.نيكوست امام را از نگاه يار نزديك ايشان بشناسيم و با رازهاي موفقيت و ويژگي هاي مكتب سياسي آن بزرگوار از نگاه رهبر معظم انقلاب اسلامي آشنا شويم.

سخن گفتن از افكار و انديشه هاي امام خميني (ره) به عنوان يك دانشمند و عارف برجسته در عرصه سياست و مبارزه، بدون شناخت بنيان هاي فكري ايشان ميسر نيست چرا كه ايشان در عصري كه ورود به ميدان هاي سياست، دور شدن از اسلام به شمار مي آمد و سياست، حيله و فريب تلقي مي شد، اعلام كرد كه اسلام با سياست پيوندي ناگسستني دارد.

براستي رازهاي موفقيت حضرت امام خميني (ره) در چيست؟
امام خميني (ره) بزرگمردي بود كه با دركي واقع بينانه از روابط پيچيده انسان معاصر، مسائل اساسي زندگي بشر را مورد توجه قرار داد و با شخصيت عظيم و خردمندانه خود، حصار ترس و خودباختگي را شكست تا ملتي را از بند ستم و ديكتاتوري برهاند و با رهبري و شجاعت كم نظير خويش ملت ايران را به آزادي و سربلندي رساند.
او رهبر،

رازهاي موفقيت امام از نگاه رهبري
حضرت آيت الله خامنه اي رهبر معظم انقلاب اولين راز موفقيت امام را ارتباط ايشان با خداي يگانه مي­دانند؛ «امام خميني بدين خاطر توانست اين حركت عظيم را در دنيا بوجود آورد، كه با خدا ارتباط داشت و دراين راه ملاحظه هيچ چيزي را نمي كرد. امروز كه او درميان ما نيست، سيل اعترافها و تعريفها سرازير شده و همه دنيا به اقدام عظيم او كه اقيانوس انسانها را به حركت درآورد، معترفند. به اعتقاد من، اخلاص و توجه و اتصال به خدا مهمترين رمز موفقيت او بود. ايشان توانست معناي «اياك نستعين» - فقط از تو ياري مي خواهيم - را در عمل خود مجسم كند. وقتي يك انسان، خود را به اقيانوس بي پايان وصل مي كند، ديگر هيچ عاملي وجود ندارد كه بتواند بر او فائق آيد.»1
حضرت آيت الله خامنه اي، علت اقتدار و ماندگاري مردان الهي را ارتباط با خدا و كار براي خدا مي دانند و مي فرمايند:« راز قدرت معنوي و رمز «عظمت و نفوذ» رو به افزايش امام خميني (ره) اين است كه آن شخصيت بزرگ در همه كارها فقط خدا را ديد و در راه او مجاهدت كرد و خدا نيز همانگونه كه در قرآن وعده داده است هميشه با او بود.…علت آرامش خاطر و تزلزل ناپذيري امام در همه لحظات به ويژه مقاطع سخت و حساس كشور و حتي در لحظه عروج به سوي پروردگار همين ارتباط و اتصال با خدا بود.»2
رهبر انقلاب اسلامي در تشريح عوامل توفيقات امام خميني، ايمان كامل به نصرت الهي را مهمترين عامل برمي شمارند و مي فرمايند: بر اساس يك حقيقت قرآني هركس خداوند را ياري كند خداوند در مقياسي عظيم او را نصرت مي كند و امام با ايمان كامل به اين قانون الهي، با تلاش بي وقفه براي تحقق دين خدا يعني آباد كردن دنيا و آخرت ملت ايران، به نصرت خدا برخاست و پروردگار نيز متقابلاً، امام را به حركتي معجزه‌آسا و استقرار نظامي مبتني بر اسلام نصرت بخشيد.»3
رهبر معظم انقلاب اسلامي، يكي ديگر از رازهاي موفقيت حضرت امام خميني (ره) را «مردمي بودن ايشان مي دانند كه از «اصل اسلام» نشأت مي گيرد.
مقام معظم رهبري در اين خصوص مي فرمايند: « امام وارد صحنه شد، وسط ميدان آمد، ميان مردم بود، با مردم حرف زد، اصول خود را براى مردم تبيين كرد و آنها را به ايمان روشن‏بينانه و آگاهانه‏اى مثل ايمان خود رساند؛ آن‏گاه ايمان و انگيزه مردم و تعاليم اسلام، معركه را به سود حقّ و حقيقت تمام كرد. ديگران نمى‏توانستند و نتوانستند اين مرحله دشوار را پيش ببرند؛ اما امام توانست. ملت ايران به اين اصول اعتقاد پيدا كرد، ايمان آورد و در راه آن به مجاهدت پرداخت. نتيجه اين شد كه اوّلاً نظام اسلامى على‏رغم همه كارشكنيها و دشمنيها به پيروزى رسيد و روزبه‏روز تا امروز ريشه‏دارتر شد و ثانياً فكر تحقّق و حيات دوباره اسلام و نجات امّت اسلامى از ظلم و استكبار قدرتهاى مستكبر، در مرزهاى اين كشور محدود نماند.»4
« محور همه اصول و قواعد كار امام بزرگوار ما در دو چيز خلاصه مى‏شد: اسلام و مردم. اعتقاد به مردم را هم امام بزرگوار ما از اسلام گرفت. اسلام است كه روى حقّ ملتها، اهميت رأى ملتها و تأثير جهاد و حضور آنها تأكيد مى‏كند؛ لذا امام بزرگوار محور كار را اسلام و مردم قرار داد؛ عظمت اسلام، عظمت مردم؛ اقتدار اسلام، اقتدار مردم؛ شكست‏ناپذيرى اسلام، شكست‏ناپذيرى مردم.»5
مقام معظم رهبري، «مكتب سياسي امام» را يكي ديگر از عوامل توفيق بنيانگذار كبير انقلاب اسلامي مي دانند و مي فرمايند:« يكي ديگر از تعيين كننده ترين رازهاي موفقيت امام، در مكتبي است كه عرضه كرد و توانست آن را بصورت يك نظام دربرابر ديد مردم جهان قرار دهد. مكتب سياسي اي كه امام مطرح كرد، براي بشريت و براي دنيا حرف تازه دارد و راه نو پيشنهاد مي كند. در مكتب سياسي امام، معنويت و سياست درهم تنيده است. امام خود نيز سياست و معنويت ، سياست و اخلاق و سياست و عرفان را با هم داشت. شاخص ديگر مكتب امام، اعتقاد راسخ و صادقانه به نقش مردم است. ازنظر امام، هويت انساني، هم ارزشمند و داراي كرامت است و هم قدرتمنند و كارساز/ به همين دليل آراء و نظرات مردم بايد در اداره سرنوشت بشر و جامعه، نقش اساسي ايفا كند .... »6

ويژگي هاي مكتب سياسي امام از نگاه رهبري
چنان كه گفتيم مقام معظم رهبري يكي از رازهاي موفقيت حضرت امام خميني (ره) را مكتب سياسي ايشان مي دانند. پس چه نيكوست كه با مكتب سياسي امام راحل از نگاه يار نزديك ايشان آشنا شويم.

1- پيوند سياست با معنويت
رهبر معظم انقلاب اسلامي شاخص هايي را براي مكتب سياسي بنيانگذار كبير انقلاب اسلامي بر مي شمارند كه اولين شاخص «پيوند سياست با معنويت» در مكتب سياسي امام است.
مقام معظم رهبري در اين خصوص مي فرمايند:
« مكتب سياسي امام داراي شاخصهايي است. من امروز چند خط از خطوط برجسته‏ي اين مكتب را در اين‏جا بيان مي‏كنم. يكي از اين خطوط اين است كه در مكتب سياسي امام، معنويت با سياست در هم تنيده است. در مكتب سياسي امام، معنويت از سياست جدا نيست؛ سياست و عرفان، سياست و اخلاق. امام كه تجسم مكتب سياسي خود بود، سياست و معنويت را با هم داشت و همين را دنبال مي‏كرد؛ حتّي در مبارزات سياسي، كانون اصلي در رفتار امام، معنويت او بود. همه‏ي رفتارها و همه‏ي مواضع امام حول محور خدا و معنويت دور مي‏زد. … حرف نوي مكتب سياسي امام بزرگوار ما براي دنيا اين است كه در همه‏ي اركان برنامه‏ريزي‏هاي يك قدرت سياسي، سياست با معنويت، و قدرت با اخلاق همراه شود و اصول اخلاقي مورد مراعات قرار گيرد. شاخص اول از شاخصهاي اساسي مكتب سياسي امام اين است.»7

2- اعتقاد راسخ و صادقانه به نقش مردم
دومين شاخص مكتب سياسي حضرت امام از نگاه مقام معظم رهبري، «اعتقاد راسخ و صادقانه به نقش مردم» است؛
« شاخص دوم، اعتقاد راسخ و صادقانه به نقش مردم است؛ هم كرامت انسان، هم تعيين‏كننده بودن اراده‏ي انسان. در مكتب سياسي امام، هويت انساني، هم ارزشمند و داراي كرامت است، هم قدرتمند و كارساز است. نتيجه‏ي ارزشمندي و كرامت داشتن اين است كه در اداره‏ي سرنوشت بشر و يك جامعه، آراء مردم بايد نقش اساسي ايفا كند. لذا مردم‏سالاري در مكتب سياسي امام بزرگوار ما - كه از متن اسلام گرفته شده است - مردم‏سالاري حقيقي است؛ مثل مردم‏سالاري امريكايي و امثال آن، شعار و فريب و اغواگري ذهنهاي مردم نيست. … در مكتب سياسي امام رأي مردم به معناي واقعي كلمه تأثير مي‏گذارد و تعيين كننده است. اين، كرامت و ارزشمندي رأي مردم است. از طرف ديگر امام با اتكاء به قدرت رأي مردم معتقد بود كه با اراده‏ي پولادين مردم مي‏شود در مقابل همه‏ي قدرتهاي متجاوز جهاني ايستاد؛ و ايستاد. در مكتب سياسي امام، مردم‏سالاري از متن دين برخاسته است؛ از «امرهم شوري بينهم» برخاسته است؛ از «هو الّذي ايّدك بنصره و بالمؤمنين» برخاسته است. ما اين را از كسي وام نگرفته‏ايم.»8

3- نگاه بين المللي و جهاني
رهبر معظم انقلاب ويژگي ديگر مكتب امام را، نگاه بين المللي و جهاني آن ذكر مي كنند؛
« شاخص سوم از شاخصهاي مكتب سياسي امام، نگاه بين‏المللي و جهاني اين مكتب است. مخاطب امام در سخن و ايده‏ي سياسي خود، بشريت است؛ نه فقط ملت ايران. ملت ايران اين پيام را به گوش جان شنيد، پايش ايستاد، برايش مبارزه كرد و توانست عزت و استقلال خود را به‏دست آورد؛ اما مخاطب اين پيام، همه‏ي بشريت است. … مكتب سياسي اسلام فكر درست و سخن نوي خود را با تبيين در فضاي ذهن بشريت رها مي‏كند و مثل نسيم بهاري و عطر گلها در همه‏جا مي‏پيچد.»
مقام معظم رهبري در ادامه تصريح مي كنند:«مخاطب امام در سخن و ايده سياسي اش فقط ملت ايران نبود، بلكه او بشريت را مخاطب پيام خود قرار مي داد. پاسداري از فرهنگ و موازين انساني و همچنين عدالت اجتماعي، از مهمترين و اصلي ترين خطوط مكتب سياسي امام خميني است. مجموع اين عوامل، موجب موفقيت امام در دستيابي به اهدافش شد و محبت او را در قلبها نشاند. امام خميني (ره) اين نكته را به مردم يادآور شد كه اسلام دلها را جذب و جمع مي كند و نيرويي عظيم و شكست ناپذير بوجود مي آورد.»9

4- پاسداري از ارزشها
يار نزديك امام، ديگر ويژگي مكتب سياسي آن بزرگوار را «پاسداري از ارزشها» مي دانند؛
« شاخص مهم ديگر مكتب سياسي امام بزرگوار ما پاسداري از ارزشهاست، كه مظهر آن را امام بزرگوار در تبيين مسأله‏ي ولايت‏فقيه روشن كردند. … پاسداري و ديده‏باني حركت كلي نظام به سمت هدفهاي آرماني و عالي‏اش، مهمترين و اساسي‏ترين نقش ولايت‏فقيه است. امام بزرگوار اين نقش را از متن فقه سياسي اسلام و از متن دين فهميد و استنباط كرد.… ضابطه‏هاي رهبري و ولايت‏فقيه، طبق مكتب سياسي امام بزرگوار ما، ضابطه‏هاي ديني است؛ مثل ضابطه‏ي كشورهاي سرمايه‏داري، وابستگي به فلان جناح قدرتمند و ثروتمند نيست. … در مكتب سياسي اسلام، ضابطه، اينها نيست؛ ضابطه، ضابطه‏ي معنوي است. ضابطه عبارت است از علم، تقوا و درايت. علم، آگاهي مي‏آورد؛ تقوا، شجاعت مي‏آورد؛ درايت، مصالح كشور و ملت را تأمين مي‏كند؛ اينها ضابطه‏هاي اصلي است برطبق مكتب سياسي اسلام.» 10

5- عدالت اجتماعي
رهبر معظم انقلاب اسلامي «عدالت اجتماعي» را ديگر ويژگي مكتب سياسي حضرت امام خميني (ره) مي دانند؛
« آخرين نكته‏يي كه به‏عنوان شاخصه‏ي مكتب سياسي امام عرض مي‏كنم، مسأله‏ي عدالت اجتماعي است. عدالت اجتماعي يكي از مهمترين و اصلي‏ترين خطوط در مكتب سياسي امام بزرگوار ماست. در همه‏ي برنامه‏هاي حكومت - در قانونگذاري، در اجرا، در قضا - بايد عدالت اجتماعي و پُر كردن شكافهاي طبقاتي، مورد نظر و هدف باشد. اين‏كه ما بگوييم كشور را ثروتمند مي‏كنيم - يعني توليد ناخالص ملي را بالا مي‏بريم - اما ثروتها در گوشه‏يي به نفع يك عده انبار شود و عده‏ي كثيري هم از مردم دستشان خالي باشد، با مكتب سياسي امام نمي‏سازد. پُر كردن شكاف اقتصادي در بين مردم و رفع تبعيض در استفاده‏ي از منابع گوناگون ملي در ميان طبقات مردم، مهمترين و سخت‏ترين مسؤوليت ماست. همه‏ي برنامه‏ريزان، قانونگذاران، مجريان و همه‏ي كساني كه در دستگاه‏هاي گوناگون مشغول كار هستند، بايد اين را مورد توجه قرار دهند و يكي از مهمترين شاخصهاي حركتِ خود به‏حساب آورند.»11

خصوصيات بارز امام از نگاه رهبري
رهبر معظم انقلاب اسلامي «صبر» و «يقين» را از جمله خصوصيات بارز حضرت امام خميني (ره) مي دانند و مي فرمايند:
« خداي متعال در سوره سجده، مي فرمايد كساني كه دو خصوصيت صبر و يقين را در خود بوجود آورند، به اين موهبت بزرگ دست مي يابند كه خداي متعال زمام هدايت مجموعه هاي انساني را به آنها مي سپارد... امام راحل ما اين تجديد كننده حيات اسلام درميان ملتها، از اين دو خصوصيت (صبر و يقين) برخوردار بود . او اميد مستضعفان بود كه به مسلمانان قوت و شوكت و به جهان اسلام نيرو و حركت بخشيد. باورهاي شرك آلود را زدود و به همه فهماند كه انسان كامل شدن و علي وار زيستن، افسانه نيست. او در ملتها اين باور را ايجاد كرد كه قوي شدن و گسستن از بند اسارت و ايستادگي دربرابر سلطه گران ممكن است.» 12
ياز نزديك امام و تداوم بخش راه ايشان صفات ديگر آن بزرگوار را اين گونه بيان مي دارند:
« آن بزرگوار، قوت ايمان را با عمل صالح ، شجاعت اخلاقي را با دورانديشي و حكمت، صراحت بيان را با صدق و متانت، صفاي معنوي را با هوشمندي و كياست، ابهت و صلابت رهبري را با عطوفت، و ساير خصلتهايي را كه مجموعه آن درطول سالها بندرت ممكن است در انسان بزرگي جمع شود، همه را با هم داشت ... حقيقتاً براي انسان بي نظيري مثل امام عزيز ، جا دارد كه هوشمندترين ذهنها و صاف ترين دلها و جانها از احساس تعظيم و تكريم نسبت به او سرشار شوند. فرق است ميان شخصيتي كه بخاطر مقام و سمت ظاهريش مورد احترام واقع شود، با كسي كه شخصيت و عظمت وجوديش، هر انسان هوشمندي را به تعظيم و تكريم وادار مي كند. امام عزيز ما از اين نوع انسانها بود.»13
« از روز اوّل تا روزهاى آخر عمر، امام بزرگوار روى قشرهاى مستضعف، پابرهنه‏ها و محرومان تكيه كرد. بارها و بارها در آغاز تشكيل نظام اسلامى و در طول ده سال عمر با بركتش در مقام رهبرى نظام اسلامى، به مسؤولان و به همه ما تأكيد كرد كه بايد رعايت حال ضعفا را بكنيد؛ شما مرهون طبقه پابرهنه اين كشوريد. عزيزان من؛ ملت بزرگ ايران! هر جا و در هر موردى ما به اين توصيه امام توجّه نموديم و در برنامه‏ريزيها، قانونگذاريها، اجرا و عزل و نصبها، به اين نصيحت عمل كرديم، پيروزى نصيب ما شد.»14

مهمترين كاري كه امام براي اسلام انجام داد
رهبر معظم انقلاب اسلامي، مهمترين كار حضرت امام خميني (ره) را «احياي اسلام» در سطح دنيا مي دانند و مي فرمايند:
« مهمترين كارى كه امام بزرگوار ما در سطح دنياى اسلام انجام داد، اين بود كه ابعاد سياسى و اجتماعى اسلام را احياء كرد. … امام حقايق فراموش‏شده اسلام را احياء كرد؛ عدالتخواهى اسلام را سرِ دست بلند كرد؛ ضدّيت اسلام را با تبعيض و اختلاف طبقاتى و اشرافيتها علنى كرد.»15

مهمترين كاري كه امام براي مردم انجام داد
مقام معظم رهبري مهمترين كار امام راحل درباره مردم را تبيين مفهوم «مردم سالاري» مي دانند و مي فرمايند:
« در مورد مردم، مهمترين كارى كه امام كرد، اين بود كه مفهوم مردم‏سالارى را از چيزى‏كه طرّاحان دمكراسى غربى و عوامل آنها در صحنه‏هاى عملى مى‏خواستند نشان دهند، به‏كلّى دور كرد. سعى آنها اين بود كه اين‏طور القاء كنند كه مردم‏سالارى با دين سالارى و ديندارى سازگار نيست. امام اين مفهوم باطل را زايل كرد و مردم‏سالارى دينى - يعنى همان جمهورى اسلامى - را در دنيا مطرح نمود. او به زبان هم اكتفا نكرد؛ صرفاً استدلال فكرى هم نكرد؛ عملاً اين را نشان داد.» 16

پاورقي ها:
1تا 2 – بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامي در مراسم هفدهمين سالگرد ارتحال معمار بزرگ انقلاب اسلامي حضرت امام خميني (ره) (1385/03/14)
3- بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامي در مراسم هيجدهمين سالگرد ارتحال معمار بزرگ انقلاب اسلامي حضرت امام خميني (ره) (14/3/1386)
4تا5 - بيانات رهبر معظم انقلاب در اجتماع مردم در حرم مطهر امام خميني (ره) (1382/03/14)
6- بيانات رهبر معظم انقلاب در مراسم پانزدهمين سالگرد ارتحال امام خميني قدس سره (1383/03/14)
7-11 بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامى‏در مراسم پانزدهمين سالگرد ارتحال امام خمينى(ره) (1383/03/14)
12تا 16- بيانات معظم له‏ در چهاردهمين سالگرد رحلت بنيانگذار جمهورى اسلامى ايران حضرت امام خمينى(ره) (1382/03/14)

نويسنده: عليرضا تاجريان